page0555

547

Ruska metropolija nieunicka — Ruskie województwo

cvją szkół i szpiialów, ad ministra cyją dóbr monastyrskich i na tem kończy. Konfederacyja Targowicka nie dopuściła, ażeby to prawo weszło w życie. Ale okoliczności ukazywały Rzeczypospolitej przyszłego orędownika tej sprawy. Był nim ksiądz Sabba Palmowski, szlachcic polski, rusin, gorliwy swojego wyznania protektor, zawołany asceta, który odmawiał sobie wszelkich przyjemności życia, nie pijał żadnych trunków, i mięsa, nawet zupy mięsnej przez lat 46 ostatnich życia swego nie jadał. Człowiek więc niemłody, ale gorącej duszy, miłośnik ojczyzny wielki. Był prezesem konsystorza greko-orjentalnego i ta sama okoliczność wskazywała go na przyszłego arcybiskupa metropolitę dyzunii. Wojna kościuszkowska zastała go w Warszawie. 21 Maja 1794 obrany był zastępcą w radzie najwyższej narodowej. Na tem stanowisku oddał znakomite Rzeczypospolitej usługi. Po upadku Rzeczypospolitej przeniósł się do Lwowa i tam jeszcze w' ciszy przeżył do lat 8 i 5 miesięcy. Miał przyjaźń i szacunek wszystkich. Kiedy chorował, lekarze ubiegali się o zaszczyt, żeby go leczyć. Przed samą śmiercią uniję z kościołem przyjął. Umarł 13 Grudnia 1803 r. we Lwowie. Żałując go, mówili ludzie, że nie powinien był nigdy umierać. Na pogrzebie jego wystąpili wszyscy członkowie rządu w Ga-licyi i sądy, moc ludzi otaczała zwłoki, szlachta zjechała się tłumnie z prowincji i wszyscy na cmentarz świętego Jana szli pieszo. Wozu żałobnego udzielił arcybiskup łaciński, Kajetan Kicki. Zbierano składki na pomnik. Jul. B. Ruska Prawda, Ob Prawda Ruska.

Ruski język, Ob. Małoruski język.

RUSkiC WOjeWÓdztWO. Część ta Polski, nosząca nazwę Rusi Czerwonej (Russ'a rubra), pierwotnie udzielnych miała dwóch książąt. Około r. 1321 narzucili Tatarzy na Ruś Czerwoną swoich dwóch carzyków, którzy rządzili tym krajem do czasu, póki rusini ich oiruwrszy, nie wzięli za pana Bolesław^ra księcia mazowieckiego, sj^rna Trójdena i Maryi księżniczki ruskiej. Śmierć jego zaszła we Lwowie d. 25 Marca r. 134G otworzyła spokrewnionemu Kazimierzowi Wielkiemu drogę do przywTÓcenia kraju tylekroć Koronie hołdowniczego, zwłaszcza, iż brat zmarłego Ziemowit Starszy, książę mazowiecki, ustąpił królowi prawa swego, a otrzymał natomiast ksieztwo Bełzkie. Złożywszy monarcha zjazd z krajowców tamecznych, utworzył prowincyje, zaprowadzając rząd i prawa w^r Koronie obowiązujące. Od tego czasu, poczęły się liczniej przenosić w ruskie kraje rodziny polskie na nowe osady i zaludnienie ziemi, domowe-mi rozterkami i najazdkmi Tatarów pogranicznych znacznie z mieszkańców ogołoconej. Kiedy zaś kraje ruskie zamieniono w^r wujewództ ,vo, niewiadomo; to tylko pewna, że roku 1436, gdy pokój w Brześciu kujawskim (oh.)‘ podpisywali Polacy, był także między niemi Jan Mężyk z Dąbrowy, wojewoda ruski. Część ta Polski w różnych epokach wystawiona była na srogie nieprzyjaciół najazdy; jak dalece zaś w XVII wieku klęskami dotkniętą została, świadczy uchwała sejmowa r. 1677. Województwo Ruskie nim przeszło r. 1772 pod panowanie Austryi, dzieliło się na ziemie: 1) Lwowską z powiatem Żydaczew-skim, 2) Przemyską z powiatami Przemyślskim i Przeworskim, 3) Sanocką, 4) Balicką z powiatami Halickim, Trębowelskim i Kołomejskim i 5) Chełmską złożoną z powiatów Chełmskiego i Krasnystawofciego. Trzy pierwsze ziemie każda w stołecznem swoiem mieście odprawifjy sejmiki deputackie i gospodarskie; zas poselskie i relacyjne czyli generał wojewudztwa odbywały się w Wiszni (ob.). Tu obierały 7 posłów na sejm t. j. po dwóch z każdej ziemi a jednego z powiatu Żydaczewskiego. Ziemia Halicka od r. 1564 w Haliczu sejmikując, posłów swoich obierała; Ziemia Chełmska zaś miała swoich posłów i uizędni-

35#