tpn 1 22482401

Płody kopalne ziem polskich

napisali

Józef Grzybowski i Stanisław Weigner.

Podstawą kultury każdego kraju i ludu są w pierwszym rzędzie naturalne jego zasoby. Z naturalnych tych źródeł czerpie ludność przedewszystkiem materyał surowy w epoce gospodarstwa osobistego i stosownie do ich ilości i jakości rozwija swą gospodarczą i kulturalną działalność. Z chwilą wielkiej przemiany stosunków gospodarczych, z chwilą wejścia na widownię gospodarki kapitalistycznej, te naturalne bogactwa dominującą zaczynają odgrywać rolę, przedewszystkiem w gospodarstwie społecznem, będąc naturalną podstawą przemysłu. Od ich ilości i jakości, względnie różnorodności zależy w pierwszym rzędzie kierunek, w którym rozwija się działalność gospodarcza i kulturalna społeczeństwa. One w braku swojskiego kapitału, ściągają kapitał obcy, wprowadzając do rozwmju kulturalnego nowe elementy.

Podstawową rolę odgrywają tu naturalne źródła energii, jak spadki wodne, węgiel i nafta, koncentrując koło siebie niejako przemysłowe zakłady i wytwarzając środowiska gospodarcze i kulturalne. One umożliwiają przeróbkę tych płodów kopalnych, które do użycia przeróbki wymagają, popierając tern samem i ich rozwój, pozwalają przerabiać materyał surowy na miejscu, oszczędzając strat związanych z eksportem surowca

Dlatego i w niniejszym przeglądzie zasobów mineralnych ziem polskich na naczelnem miejscu kładziemy węgiel i naftę, traktując je stosunkowo szerzej niż inne. Na drugiem miejscu kładziemy sole: niezbędny artykuł konsumpcyjny, jaki przedstawia sól kamienna i ważne pod względem rolniczym sole potasowe. W dalszych — rudy metaliczne, wreszcie materyały budowlane i zdobnicze.

Węgiel kamienny.

Węgiel kamienny występuje w Polsce w zagłębiu, zwanem zagłębiem krakowsko-śląskiem.