tpn 1 22483901

J. GRZYBOWSKI I ST. WKIGKRR! PŁODY KOPALNE ZIEM POLSKICH 127

rozpoczął produkcyę 50 wagonami ropy dziennie i utrzymywał się na tej wysokości przez kilka miesięcy. W Borysławiu olbrzymów takich znalazł się cały szereg. Szyby dające powyżej 30 wagonów ropy dziennie nie należą tu do rzadkości, a kilka, jak np. »Oil City«, Nr. II. Tow. akc. dla przem. naft., które wydały dotychczas wyż. 20 tysięcy wagonów oleju skalnego, nie ustępują miejsca szybom bakińskim.

Rezultaty takie osiągnięte z większemi głębokościami, zachęcały do coraz głębszych wierceń i prowadziły prostą drogą do ulepszania techniki wiertniczej. To też, gdy w r. 1894 wiercenia dochodziły zaledwie do 500 m. głębokości, z rzadka ją tylko przewyższając, dziś otwory wiertnicze schodzą w Borysławiu normalnie poniżej 1.000 m. wielka ich ilość osięga głębokości 1.300—1.400 m. Najgłębszym dotąd w Galicyi otworem jest otwór należący do Tow. Luisa w Tustano-wicach, mający 1.503 m. głębokości,

Jak przedstawia się rozwój przemysłu naftowego W' ostatnich latach, najlepiej objaśni podana tabela (patrz str. 128). Daty w⁷ niej podane są według oficyalnej statystyki państwowej.

Jeżeli zważymy, że w r. 1907 według statystycznego wykazu istniało 369 samoistnych przedsiębiorstw górniczych, czynnych było 445 maszyn wiertniczych, 154 maszyn pompowych, 292 pomp ssąco-tłoczących dla obsługi 432.974 m. rurociągów ropnych i 150.033 rurociągów wodnych, że prócz tych położonych było 130.246 m. rurociągów gazowych, że długość rur hermetycznych w otworach wiertniczych wynosiła 1,573.552 m., obok 412.770 m. rur blaszanych, tudzież 552.753 m. rur pompowych, to powyższe cyfry wskażą nam, jaką rolę kopalnictwo naftowe odgrywa jako konsument dla przemysłu maszynowego i żelaznego.

Karpacki olej skalny jest podstawą szeroko rozwiniętego przemysłu rafineryjnego. Olej ten w przeróbce daje średnio 10°/₀ benzyny, 60°/₀ olei świetlnych, l°/₀ parafiny, 12°/₀ olei ciężkich i 17% pozostałości i koksu. W oleju borysławskim, który obecnie stanowi z górą */s produkcyi galicyjskiej, stosunki te są nieco odmienne: 5% benzyny, 50% olei świetlnych, 7% parafiny, 20% olei ciężkich, 19% pozostałości i koksu. Składem swym zajmuje karpacki olej skalny miejsce pośrednie między pensylwańskim olejem, dającym 70% olei świetlnych, a kaukaskim, dającym średnio 45% tychże olei. Poza dużą ilością drobnych rafineryi, rozrzuconych w karpackim obszarze, istnieje w kraju szereg wielkich rafineryi: w Peczyniźynie, Drohobyczu, Krośnie, Jaśle, Jedliczu, Liwoczy, Limanowej, Trzebini i Dziedzicach. Większa jednak część rafineryi, przerabiających karpacki olej skalny znajduje się poza granicami Polski, na Morawach, w Austryi, Cze-