tpn 1 22484901

J. GRZYBOWSKI I ST. WEIGNElt: PŁODY KOPALNE ZIEM POLSKICH 137

prawa do soli znajdującej się w ich posiadłościach, wzrósł przemysł solny w tej części kraju bardzo znacznie: wszędzie, gdzie tylko ukazała się sól i źródło słone, powstawały małe kopalnie i warzelnie (t. zw. »koktury«), wydzierżawiane przeważnie żydom. W tym też czasie produkcya salin wschodnio-galicyjskich była tak wielka, że kiedy w drugiej połowie 17-go wieku kopalnie w Wieliczce i Bochni zastawione były Austryi za pomoc przeciw Szwedom, produkcya salin wschodnio-galicyjskich mogła pokryć zapotrzebowanie całej Polski. Wtedy też prowadzono znaczny i rozległy handel solą, wywożoną zwłaszcza do Rosyi i Mołdawii. Kiedy Austrya zajęła Galicyę, liczba salin w tej części kraju była bardzo znaczną. Hr. Pergen, ówczesny gubernator Galicyi, podawał w r. 1773 liczbę warzelni soli w samych tylko okręgach: przemyskim, źydaczowskim i na Pokuciu na 92. Wogóle warzono w różnych czasach sól w przeszło 200 miejscowościach Galicyi wschodniej. Po objęciu salin przez rząd austryacki w własny zarząd, redukowano powoli, zwłaszcza koło r. 1848 ich liczbę, aż do istniejących dziś dziewięciu, wyliczonych na wstępie.

Produkcya tych 9-ciu wschodnio-galicyjskich warzelni soli w latach 1896—1906 wynosiła:

48.289 ton warzonki 50.022 » »

51.366 » »

51.615 » »

Równocześnie z solą kamienną występują wśród podkarpackiej formacyi solonośnej w kilku miejscach także i sole potasowe. Znaleziono je dotąd w Kałuszu, Stebniku, Morszynie, a obecność ich jest prawdopodobną także w szeregu miejscowości, w których istnieją źródła słone, wykazujące pewną przymieszkę soli potasowych.

Największe i najbogatsze złoża soli potasowych posiada Kałusz. Solonośne pokłady Kałusza składają się z dwu działów, dolnego, złożonego z iłu solnego z cienkiemi warstewkami soli, i górnego, zawierającego obok soli, także pokłady soli potasowych. Sole potasowe Kałusza są to głównie kainit i sylwin, podrzędnie występuje także karnalit. Kainit występuje w półn.-zach. części kopalni w postaci ciągłego pokładu, grubego na 6 18. przeważnie zaś 12 m. Pokład ten

zawiera domieszkę soli kamiennej i iłu, tak, że zawartość w nim kainitu wynosi przeciętnie 55—60%. Obecnie odsłonięto w kopalni partyę kainitu, zawierającą około 500.000 t.; nie ulega jednak wątpli-