tpn 1 22483101

J. GRZYBOWSKI 1 ST. WEIGNER: PŁODY KOPALNE ZIEM POLSKICH 119

pują dwie daty, jako dwa punkty zwrotne: rok 1854, kiedy wprowadzono nową ustawę górniczą, i r. 1870 kiedy rządowe kopalnie węgla przeszły w ręce prywatne. Zwłaszcza od r. 1870 zrobiło górnictwo galicyjskie znaczne postępy: od 187.580 t. wzrosła produkcya węgla na 1,166.633 t. w r. 1900. Zwłaszcza w ostatnim dziesiątku lat górnictwo węglowe w Galicyi doznało wielkiego ożywienia i rokuje jak największe nadzieje na przyszłość.

Produkcya kopalń galicyjskich w ostatnich latach wynosiła:

w r. 1903 . w r. 1904 . w r. 1905 . w r. 1906 . w r. 1907 .

815.000 ton. 988.400 » 1,118.200 » 1,303.680 1,366.900 »

Obecnie istnieje w Galicyi 5 wielkich przedsiębiorstw węglowych zatrudniających przeszło 4 tysiące robotników.

Węgiel brunatny.

Prócz węgla kamiennego posiada Polska w wielu punktach węgiel brunatny. Pod nazwę tę podciągamy węgle kopalne, geologicznie różnego wieku, lecz młodsze od węgla kamiennego, chemicznie i technicznie różnej jakości, od dość podobnych do właściwego węgla kamiennego, aż do lichych węgli lignitycznych. Występowania węgli brunatnych mogą też mieć różne znaczenie górnicze i ekonomiczne. W obszarach odleglejszych od centrum kopalnictwa węglowego, gdzie większe koszta transportu zwiększają też cenę węgla kamiennego może mieć węgiel brunatny poważne znaczenie, jako materyał opałowy, nawet dla celów przemysłowych; w innych obszarach produkcya węgla brunatnego rozwijać się znaczniej nie może, wobec lepszej jakości i wielkich zapasów węgla kamiennego.

Z występować węgla brunatnego na obszarze Polski zasługują na uwagę: t. zw. węgiel blanowicki na wyżynie małopolskiej, mioceńskie węgle brunatne Podola i Podkarpacia i występowania, należące do mioceńskiego t. zw. północno-niemieckiego utworu burowęglowego, rozrzucone po północno-zachodnich częściach kraju, w Poznańskiem, Królestwie i t d.

Węgiel blanowicki. Wśród iłów średniego kajpru, rozprzestrzeniających się na wschód, północny i południowy wschód od Siewierza, znane i wyzyskiwane są od dawna pokłady węgla t. zw. bla-nowickiego. Główne złoża tego węgla znane są z okolicy między Siewierzem a Kromołowem. Kopią tu lub kopano węgiel w Porębie