tpn 1 22483701

MAIŁY AN RACiBORsKi: DZ1EJR ROZWOJU ROŚLINNOŚCI POLSKI 319

ckiego. Podobnie równikowa flora zarasta ziemie nasze podczas doby wczesnego oligocenu; znamy z niej tylko jeden liść (Myrica) z Łapi-guza pod Jasłem.

Stopniowo klimat oziębia się, z morza oligoceńskiego wypiętrza się wał karpacki, tworzy ostrą, naturalną florze polskiej granicę, utrudnia ciepły powiew południa, utrudnia emigracyę roślin z Za-karpacia. Pod wpływem zniżonej temperatury ginie u nas wiele roślin, cofających się na cieplejsze południe, natomiast cofające się z północy emigrują do nas, na grzbietach karpackich wykształca się z nizinnej roślinność do niegościnnego podłoża i klimatu dostosowana górska. Nie zawita już do nas klimat i krajobraz lasu palm, sagowców, paproci drzewiastych, weszliśmy w dobę miocenu licznemi formami roślinnemi, z roślinnością dzisiejszą Europy, Azyi i Ameryki północnej związaną. Zmieniała się także wilgotność atmosfery, zwiększały ekstremy klimatyczne z cofaniem się morza trzeciorzędnego, ze wzrostem klimatu lądowego, różniczkował się wygląd krajobrazu roślinnego klimatycznie niejednostajnej krainy.

Kopalnych flor mioceńskich kryje się w Polsce wiele, w przeważnej części nieopracowanych, lub chronologicznie nieokreślonych dość ściśle. Dozwalają one tylko grubymi rysami wypełnić szkic rozwojowy podany wyżej, uwydatnić różnice starszej epoki mioceńskiej od młodszej. Brak nam dotkliwy z trzeciorzędnych najmłodszej, plio-ceńskiej flory.

Z roślinnością mioceńską, jako jej piętro najniższe, łączę tu florę górnego oligocenu czyli akwitańską, znaną z wybrzeży Sambii, z okolicy Pucka i Chłapowa pod Gdańskiem, z której poznano razem 166 gatunków, do 50 rodzajów należących roślin. Ubóstwo paproci, brak palm, oblitość roślin z rodzin Smilaceae, Sapotaceae, Ebenaceae, bardzo obficie Taxodium, Glyptostrobus, Seąuoia Langschorfii, oraz różne sosny. Równoczesna flora akwitańska Europy południowej miała więcej cech tropikowej od naszej, od której niewiele się różni flora mioceńska starsza; znamy ją z pokładów soli w Wieliczce (liczne sosny, Carya pl. sp., Liąuidambar, a nawet owoc palmy Raphia Ungeri (?), zapewne falą morza przyniesiony). Również cieplejszą, więc starszą zdaje się być roślinność wapieni słodkowodnych z nadkładem węgla z okolicy Stróży pod Wrocławiem, imponująca olbrzymimi liśćmi (dęby, topole, Dombeyopsis) oraz skrzydlakami Banisteria gigantea (Malpighia-ceae) do 20 cm długimi.

Natomiast młodszemi zdają się być rozliczne inne z mioceńskich flor polskich. Są to: roślinność Glińska pod Żółkwią, obfita w paprocie; bogata flora miasta Lwowa pozbawiona paproci, obfita w graby, buki i brzozy, stawowa roślinność z wapieni podhajeckich (Chara po-