WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH163 I

147

cizną niszczyć ’). I to jest, przyczyną, prawdziwą wymierania tylu barwno skorych ludów, gdyż one nie wydają więcćj żadnego potomstwa. Nic innego, tylko zmniejszenie się liczby urodzeń przyczynia Sig do wytępienia pierwotnych ludów na wyspach Sandwiohskich ²) i Tahiti. Na Taio-He, jeanćj z wysp gromady Mendana, zmniejszyła się w ciągu trzech lat ludność z 400 głów na 250, a powiększyła się w tym czasie tylko o 3—4 głów przez urodzenie ³).

Przyczyny tego zjawiska może nam kilka błędnie dotąd tłoma-czonych przypadków wyjaśnić. Młodego chłopca z rodu Botokudów wychowała pewna brazylijska rodzina w Bahia. Ukończywszy gy-mnazium i uniwersytet uzyskał dyplom Doktora Medycyny i przez czas niejaki praktykował jako lekarz w Bahia. Głęboka smętność owładnęła nim i nie opuszczała go nigdy. Pewnego dnia znikł a po wielu latach odebrali jego opiekunowie wiadomość pewną, że zrzucił z siebie odzież i wychowanie i śród swych ziomków nago śród lasów życie pędzi ⁴). Podobny przypadek widział Dobrizhoffer pomiędzy Abiponami; on opowiada prócz tego o pewnćj szlachetnej Hiszpance, która z swemi dziećmi w niewolę do tego bitnego ludu się dostała, i tak długo pomiędzy nimi pozostawała, dopokąd nie nadszedł okup. Jej syn jednak Paimund i jedna z córek, którzy wśród tego ludu wyrośli, wyrzekli się dobrowolnie powrotu ⁵). Zmarły niedawno admirał Fitzroy przywiózł z sobą do Anglii młodego mieszkańca kraju ognikowego, ochrzcił go, dał mu imię Jem my Button i wychował go starannie, tak że przez czas niejaki był ulubieńcem wyższych towarzystw. Aby do ojczyzny swojćj mógł powrócić wyprawiono osobny okręt,na którym Karol Darwin swą podróż w koło świata odbył. Jemmy Button, który w Europie zawsze rękawiczki na rękach i buty lakierowane na nogach nosił ⁶), zmienił się natychmiast, przybywszy do swój ojczyzny, na powrót na takiego samego nagiego, nie umytego, nie uczesanego mieszkańca ognikówój ziemi, jakim był

⁴) Z u r i t o. Chefs de la nouvelle Espagne, ed. Ternaux-Compans, str. 272.

²) i\a wyspach Sandowichskich obliczenie ludności wykazało w roku 1832 130,315 głów, w roku 1353 tylko 73,138 a w roku 1872 już tylko 49,044. Globus 1873. Czerw. T. XXIII, str. 334.

³) Quatrefages. Rapport. str. 358.

⁴) T s c h u d i 1. c. T. II, str. 286.

⁵) Geschichte der Abiponer. Wien 1871. T. II, str. 176.

⁶) Charles Darwin. Journ. of. Researches. 2d edit. London 1845, str. 207.

http://rcin.org.pl

10*