WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH263 I

247

w Pampas niedaleko Patagones (Carmen) przed samotnym drzewem wallitszu, który Karol Darwin ') oglądał. Nakoniec przypominamy tutaj gaj Dodony, platan Homera w Aulis, którego szczątki Pauzaniasz²) jeszcze widział, cześć oddawaną drzewu pipal (Jrcus reliyiusa) i indyjskiej fidze (/. indica) przez bramińskich Indusów i buddystów, poświęconą osikę Kirgizów ³), niedawno ściętą gruszę na polu Walse, jako reż i Yggdrafil Welthe’a w niemieckich mytach. Co innego zaś. jeżeli cześć oddawana drzewu łączy się z obecnością świętych osób w tem miejscu, jak to miało miejsce z gajem pod Mamba, dla tego, że Abraham w nim spoczął, albo też z sykomorą pod Waterich, w której cieniu matka boska miała podczas swej ucieczki do Egiptu spoczywać. Stosownie do darów ofiarnych nabiera i cześć, oddawana drzewu, innego znaczenia. Jeżeli Arabowie w czasach pogańskich drzewu składali ofiary i broń swą na niórn wieszali ⁴). czynili to dla tego, że uważali drzewo za siedlisko bóstwa, albo za bóstwo same; jeżeli zaś Mungo Park ⁵) w kraju Mandingów drzewa strzępami i szmatami obw.eszone widział, to już Bosmann ⁶) zrobił tę uwagę, że w Gwinei święte gaje lub drzewa najwięcej podczas panowania zaraz bywają odwiedzane, a Tylor nas nauczył, że i w Europie istnieje zabobon, iż choroby można z domu chorego wraz z kawałkiem mienia jego wynieść i na inny przedmiot, drzewo, a najlepiej na innego człowieka przenieść. W południowej Europie sprzedają nawet młode dziewczęta podróżnymrównianki kwiatów, które z domu chorego pochodzą ⁷). Autor niniejszego dzieła przypomina sobie dobrze, że go w dzieciństwie bardzo surowo napominano, aby nigdy kwiatka z drogi nie podnosił, „gdyż nie można wiedzieć, jaką chorobę miał ten. który go porzucił.” Bozumie się, że ten zakaz odnosił się tylko do kwiatów. Suahelowie z wschodniej Afryki .składają duchom chorobowym ofiarę w żywnościach, których zaś sami nie spożywają, lecz je gdziekolwiekbądź koło drogi składają, aby

J) Journal of Kesearches. London 1845. 2d edit. str. 68.

²)    Pausanias, lib. IX, cap. 19, i Iliada P w. 307— 316.

³)    M d s c h e 1. Reise in die Kirgisensteppe. Beitrag z. Kennt. des russ. Rei-ches. T. XVIII, str. 154.

⁴)    L Kreiil. Die Religion des rorislamitischen Arabien. Leipzig 1873, str. 73.

⁵)    Reise im Innern v. Afrika. Berlin 1799, str. 36 i 59.

6)    1. c, T. I str. 144, T. II str. 135 i 170.

^T) Tylor. Anfaenge der Cultur. T. II. str. 150.

http://rcin.org.pl