WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH413 I

397

20—24, a czasem j do 100 stóp, szerokość 10—12 a wysokość zwykle 6 stóp. Dolna przestrzeń, służy za stajnię dla domowych zwierząt. W mieszkaniu nie ma powały, tylko sam dach, który jest bardzo wysoki a szczyt jego wygięty w postaci czółna, dla tego też on jest zawsze w górze szerszy jak u dołu. Końce oba dachu są ozdobione rogami. Pod dachem znajduje się z przodu domu osób znakomitszych ganek, otoczony poręczą; prócz tego słupy są pokryte rozmaitemi rzeźbami i innemi ozdobami. W mieszkaniu znajduje się ognisko jedno lub więcej, w miarę tego czy jedna lub więcći rodzin w niem mieszka Domy stawiane są szeregiem, tak że każda wieś jedną długą ulicę stanowi, do której domy węższą ścianą, w której drzwi są umieszczone, przylegają. Oboli tych mieszkań znajduje się tak zwane gminne domy, przeznaczone na zajazd i ugoszczenie dla obcych. Są one zawsze otwarte, a niekiedy znajdują się i po za wsią. Każda wioska jest otoczona gęstwiną z bambusu. i ma wązkie wejście czyli wrota. a koło nich strażnicę na wywyższeniu. Na około rośnie prócz tego wysoka trawa i gęste krzak., w którój w gęstych odstępach kończaste paliki z bambusu w ziemię są wetknięte. Wewnątrz wioski żadna krzewina lub drzewo nie rośnie. Po za obrębem wsi nie ma żadnych mieszkań, prócz pojedynczych szałasów na polach ryżowych i kukuru-cłzowyeh. które zwykle na wysokich drzewach się znajdują i do których się tylko po drabinie dostać można. Wsie zakładają się zwykle na wysokich grzbietach gór i w ten sposób, aby łatwo mogły być obronione.

Z pomiędzy domowych sprzętów zasługują na większą uwagę glnrane garnki, kształtu półkulistego, które przy gotowaniu na 3 kamyczkach, w trójkąt ułożonych, stawiają; rurki bambusowe, długości 4—5 stóp, służą za kubki do picia, prócz tego są w użyciu koszyczki z bambusu, czworokątne stępaki z jednym lub dwoma zagłębieniami do miażdżenia ryżu i kukurydzy, noże i t. p. Do uprawy roli używają motyki i żelazem okutego drążka. Pług, ciągniony przez woły, nie jest u ni:h w powszecknóm użyciu. Do wyrabiania tkanin mają kołowrotek i warsztat tkacki bardzo pierwotnój budowy. Ich bronią jest pałasz *) i lanca czyli dzida, z końcem szpicastym drewnianym zahartowanym lub żelaznym; prócz tego w nowszych czasach stara strzelba z lontem, którą albo od Malajczyków sprowadzają, albo też sami wyrabiają. W każdśm gospodarstwie napotykamy prócz tego

*) Malajsko jawański kris (puginał) jest im nieznanv.

http://rcin.org.pl