WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH628 I

612

Druga gałęź azyjatyckich Arijców obejmuje owe ludy, którzy niegdyś językiem Zend, tym językiem Ąwesty czyli staroperskiego ś. pisma oraz napisów klinowych pierwszego rodzaju, używanym przez wielkoperskick królów, mówili, lub też w pobratymczym stosunku dc niego stój4. Z Zendu wyszło przez zmięszanie z semickiemi pierwiastkami narzecze Pehlewi, a z tego język nowoperski. Z gromadą języków Zend łączą się Karduchowie starodawnych geografów aFurdy nowszych ^x), ludy górskie Małćj Azyi, Ormianie z językiem zbliżonym do Pehlewi, z którym Frygijczyki i mieszkańcy KappadocyL mieli być pokrewni, dalćj Ironowie czyli Osseci na Kaukazie, którzy nie bez wielkiego znaczenia w wąwozie Dariella wraz z obu i ego ujściami mieszkają, przeciniającym głęboko środkowe pasmo gór jako też ipod-górza i stanowiącym w ogóle jedyną drogę obszerną przez nie, prócz tego Belutsze w Beluczystanie i Afgani w Afganistanie, którzy się sami zowią Pusztanek czyli Puchtaneh, a język swój Paszto czyli Pachto; nadmienić tylko należy, że według najnowszych dochodzeń owe Paszto stanowi gałąź boczną, samodzielną, która z rozszczepu konaru erań-skiego i sanskryckiego wyrosła. Nakoniec wypada tutą' i Tadszików w Turkestanie wymienić, ludność rolniczą, stanowiącą warstwę niewolniczą ozbeksk:ck chanatów czyli Emiratów w Ohiwie, Bokarze, Kokan-dzie i Kaszgaryi ²).

Europejscy Aryjcy dzielą się zaś najprzód na północnych i południowych. Pod północnemi rozumiemy tutaj konary łotyszo-sławiański i germański. Pierwszy dzieli się na Lotyszów i Słowian, a Łotysze na właściwych Eotyszów i Litwinów, do których i językowo wygaśli Prusacy należeli. Słowianie rozdzielają się znowu na wschodnich, południowych, t. j. Słoweńców z południowo wschodniego stoku Alp austryjackich, Kroatów, Serbów, Bośniaków i mieszkańców Ilerzegowiny i Dalmacyi, oraz Bułgarów, których język przez obce domieszki mocno od innych odstał, nakoniec mieszkańców Mułtan i Wołoszczyzny silnie już zromanizowanych. Do zachodnich Słowian należą Słowianie z nad Łaby, t.j. Wendzi czyli Łużyczanie, topniejący

¹)    Kazwiska pojedynczych hord podaje Ą. Schlafli w Peter manns Mittheiiungen, 1863 str. 62.

²)    Zob. powyż. str. 450.

http://rcin.org.pl