WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH631 I

615

państwa i państewka odrębne, jedno od drugiego niezależne, a często nawet wrogie, wtedy zaledwo odcienia te stały się wyraźniejsze, wszelako zawsze niepozbawiąiące wyraźniejszych cech; całe plemię znamionujących.

Podług źródeł historycznych, na kilka wieków przed Chrystusem już Słowian widzimy w Europie. Her od ot znał Słowian, choć ich nie nazywał po imieniu. Tacyt mówi o Wenetach, mieszkających na pograniczu Litwy od Wisły do Berezyny. Jordanes mówi o nich jako o autochtonach ziemi. Najgorliwszy badacz Słowiańszczyzny w naszych czasach, Szafarzyk, powiada, że podług niepodejrzanych iednozgodnych świadectw krainy, leżące po obu stronach Wisły, uważać należy za prastarą Słowian ojczyznę, w którćj ci ostatni daleko pierwej osiedli i rozmnożyli się, aniżeli dzieje światłem swojóm poczynają oświecać historyję szczepów północno-europejskich. Karol Sienkiewicz jest tego zdania, że już przed trzydziestu wiekami Słowian wytropić można w historyi i już w swojej ojczyźnie staroświeckiej, która zapewne i kolebką ich była. Stamsław Klecfewski idzie dalej, twierdząc ze stanowczością, 'że „o kraju gdzie teraz jest Ruś i Polska bezpieczniej mówić można, że tu wkrótce po potopie osmdłszy, zapeszę jednego pokolenia mieszkali ludzie.“

J uż pierwsze kroniki słowiańskie (Nestor, Cholew a) przy taczaj ą wypadki historyczne, które tradycyja ludowa im przekazała. Z tych najdawniejsze o apostołowaniu ś. Pawła u Słowian illyryjskich jak również ś. Jędrzeja u Słowian ruskich, o walał Słowian naddu-najskich z przychodzącemi w ich okolice pokoleniami Gallów (Włochów, Wiachów) w III w przed Chr., o szerzeniu się na północ Słowian, wypartych z południa przez Galów i w. i. dowodzących starożytności siedziby Słowian na miejscach ich zamieszkania.

Od II i III wieku zaczynając, widzimy już wyraźniejsze i nieustanne ruchy Słowian i osadmetwa ich w⁷ rozmaitych stronach Europy. Z rozkwitem dziejów widzimy Słowian na niezmiernej przestrzeni od Bałtyku do Euxyim. Nazwy rzek i osad, powtarzające się na znacznej odległości w^T rozmaitych miejscowościach, dowodzą styczności Słowian między sohą, którzy przesiedlając się w dalsze strony, przenosili ze sobą i dawne nazwy. W Y wieku Słowianie zajęli Mezyą i dalej aż do Macedonii i Peloponezu. Na Pomoizu bałtyckióm, pomiędzy Wisłą, Elbą i Odrą, mieszkali Słowianie. Od Polabów oddzielała ich W isła, od Litwinów i Prusów⁷ Warta i N oteć; od Niemców Elba, czyli Laba. Rzeka Persanta dzieliła bałtyckie Pomorze na dw⁷ie czę-

http://rcin.org.pl