014

COACHING1 MENTORING W PRAKTYCE

DEFINICJE COACHINGUI SESJA KONTRAKTOWA

różnych alternatyw [counseling], w innym wypadku najlepszy będzie mentoring w proponowanym rozumieniu, w jeszcze innym uczenie lub coaching partnerski. Ustalenie już na samym początku formy oddziaływania uaktywni proces edukacyjny i szybko pozwoli ustalić, w jaki sposób działamy i jakich efektów' oczekujemy. Najpierw określ, jakiego rodzaju potrzeby zgłasza klient, czy stosowane przez edukatora/nauczyciela metody będą dyrektywne czy niedyrektywne i jaka ich forma najlepiej posłuż)' klientowi i zakładanym przez niego celom. Czasem cele mogą być dane z zewnątrz [np. przez pracodawcę]. Następnie odpowiedz sobie na pytanie, czy sytuacja i cele wymagają podejścia proceduralnego [gotowe figur)', normy, zalecenia, obowiązki, procedury, których klient ma się nauczyć], czy raczej to sam klient w inien kreować metody i rozwiązania najbardziej skuteczne z jego punktu widzenia. W pracy tej poświęcimy uwagę przede wszystkim coachingowi partnerskiemu, a w drugiej kolejności mentoringowi i counselingowi, traktując uczenie jako element nabywania nowych umiejętności w' procesie coachingowym, nie zaś jako odrębną metodę edukacyjną.

/. mojego doświadczania wynika, iż opanowanie kompetencji w coachingu partnerskim pozwala znakomicie funkcjonować zawodowo w pozostałych obszarach edukacyjnych [stosować pozostał)' repertuar oddziaływań i metody edukacyjne]. Rzadziej bywa odwrotnie. Opanowanie umiejętności nauczyciela i tego szczególnego modelu podejścia edukacyjnego [uczenie innych] częstokroć utrudnia przyjęcie partnerskiej postawy coachingowej [gdy zaciera się różnica pomiędzy mistrzem a uczniem]. Poniżej omówimy podstawowe założenia etyki coachingowej oraz dotyczące samego procesu coachingu. które budują kontekst partnerskiej relacji rozwoju osobistego.

Jeśli celem jest zmiana nawyku, postaw)', wyjście z uzależnienia od starego wzorca i wreszcie osiąganie ponadprzeciętnych rezultatów - to właśnie coaching partnerski ma tu do odegrania swoją specyficzną rolę. Potrzebujemy bowiem dotrzeć do głębszych motywacji, do źródła postaw)' klienta coachingu [czyli przekonań i wartości], żeby zmiana stała się możliwa poprzez internalizację. Internalizacja to inaczej uw^rewnętrznienie, uznanie za swoje nowych zachowali i powodów' ich stosowania, czyli wartości. Bez elementu uwewnętrznienia motywacja jest tylko mniej lub bardziej zewnętrzną presją wynikającą z doraźnych potrzeb. Trwa dopóty, dopóki stosowany jest nacisk lub zwiększany zewnętrzny motywator. Zmiana trwała, a tym samym przynosząca lepsze rezultat)', wymaga innej metody, nie tyle co do narzędzi, ile rodzaju dialogu oraz oddziaływania na osobiste motywacje menedżerów. Tak działa coaching.

Coaching ma swoje najsilniejsze korzenie w sporcie. Timothy Gallwey, trener, autor książki Tenis -wewnętrznagnf, jest jednym z prekursorów' coachingu. Odkrył, co zresztą potwierdzają współczesna neurofizjologia i diagnostyka neurologiczna, że trening wirtualny, uruchomienie własnej, wewnętrznej motywacji - jeszcze zanim zawodnik wejdzie na bieżnię, kort albo matę - pozwala odnosić większe, szybsze i bardziej trwałe efekty w praktyce. Naszemu mózgowi, mówiąc kolokwialnie, jest wszystko jedno, czy odczytuje informację płynącą z rzeczywistości, czy z naszej wyobraźni. Sygnał w każdym wypadku transmitowany jest do mięśni, zmienia ich biochemię i daje spodziewany efekt w' postaci wzrostu masy mięśniowej albo obniżenia napięcia mięśniowego, większej siły i wytrzymałości, elastyczności i szybkości reakcji na bodziec⁷. Początkowo to właśnie sport, a następnie rehabilitacja osób

¹ Gathuay T. Jfefiis newjęittm gro, Pszczyna 2007. Wydawnictwo ParaFraza.

D.i-rusło RA. &)WrvMfca śnumSanoSu. .Aik ciało i emocje wsp&MXZt) SwńiSomoSć, Pomiń 2C00. Dcm Wydawniczy Rabte, s 143-180; porówna) toz togo autora: fartazjHSi*. Pozruń 2002, Com Wydawniczy Refcts. s. ’CJ-l 36. a także s. 204-215 oraz Wposzufctaomi

Swiczy. Poznań 2003. Dom Wydawniczy Rotris. s.lfó-iytt. a taksa Mauttsby ,r. C M„ AacjbrwAw Zacńcwanw. Fwfocz'**

pao«v>czo-6elw<rórał«y, Zrin 20C6. WydiTAnicIwo Wukan przy współpracy Tbwrzyslwi Psychdocji Eatvwbraircj, s. ii -1C6.