287
§ 5. Szeregi iterowane i podwójne
Twierdzenie 3. Dam jest macierz (1). Jeżeli po zastąpieniu wyrazów szeregu (3) ich wartościami bezwzględnymi otrzymuje się zbieżny szereg, to obydwa szeregi iterowane (3) i(4) są zbieżne i mają tę samą sumę:
00 00 00 0Q
*—i i-i i-i i-i
394. Szeregi podwójne. Z nieskończoną macierzą prostokątną (1) jest związane także pojęcie szeregu podwójnego. Tak nazywa się symbol
a?>+a?+a?>+ |
... +a^+ .. | |
+ a\2)+a22) + a(32) + |
... +a\2)+ .. | |
(10) |
+ ai? + aF + a?+ . |
,. +flr+... |
+........................- E
(, k-/
Ograniczając się do m pierwszych kolumn i n pierwszych wierszy, rozpatrzymy skończoną sumę
i—m, k—n
AS'- £ «!1’,
I. k-1
która się nazywa sumą częściową danego szeregu podwójnego. Będziemy zwiększali liczby m i n do nieskończoności, ale niezależnie od siebie. Skończona lub nieskończona granica
A = lim AiT1
m-1oo n—oo
nazywa się sumą szeregu podwójnego; piszemy
ł, k-1
Jeżeli szereg (10) ma sumę skończoną, to nazywa się zbieżny, w przeciwnym razie — gdy nie ma sumy lub ma sumę nieskończoną — rozbieżny.
Wróćmy na przykład do macierzy (7) z poprzedniego paragrafu, o wyrazie ogólnym
cr = Aj ’^k •
W tym przypadku suma częściowa jest oczywiście równa (jeżeli zachowamy dawne oznaczenia)
Cw = A R
'■'m Am °n >
a więc szereg podwójny odpowiadający tej macierzy jest zawsze zbieżny i ma sumę
C = lim Am B„ = AB (1)
m-+ oo w-1oo
Jeżeli zatem przedstawimy iloczyn dwóch szeregów zbieżnych w postaci szeregu podwójnego, to sumą tego szeregu będzie zawsze AB. Trudność polegała na dowodzie tego samego dla iloczynu przedstawionego zwykłym szeregiem.