203

COACHING I MENTORING W PRAKTYCE

CZĘŚĆ II. OPROGRAMOWANIE KLIENTA

Tabela 13. Sprzężenie zwrotne do przeszłości - czynniki

Przeszłość	Czynniki wspierające	Czynniki ograniczające
1	Uczenie się nowych zachowań	Poczucie winy
	Wyciąganie wniosków z błędów i porażek	Poczucie krzywdy
3	Unikanie niebezpieczeństw i zagrożeń	Poczucie krzywdo-winy
4	Zdolność do powtarzania sukcesów	Inercja i zachowawczość
5	Rozpoznawanie skutecznych zachowań	Trwanie w strefie komfortu
6		Brak zmiany -konserwatyzm
7		Nieświadoma strategia porażki
8		Inne negatywne emocje
9		Frustracja z powodu zmiany okoliczności zewnętrznych

Jeżeli dominować będą zjawiska związane z ograniczeniami, sprzężenie do przeszłości wyhamuje zmiany i będzie działać na rzecz stabilizacji nawet za cenę dyskomfortu i pogorszonego samopoczucia.

Inaczej jest z osobami, u których dominuje sprzężenie zwrotne do przyszłości. Częściej pojawia się u nich koncentracja uwagi na przyszłych rozwiązaniach, na realizacji potrzeb lub marzeń, na celach i zamierzeniach. Naturalnym mechanizmem jest wtedy podążanie do rozwiązania i do spodziewanego efektu. Wraz z planowaniem przyszłości albo choćby fantazjowaniem na jej temat pojawia się poczucie wpływu. „Jeśli marzę o ciepłej plaży zimą i odrobinie słońca, to mogę choćby od niechcenia przejrzeć oferty biur podroży”. Poczucie

203