Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 023148

Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne - Andrzej Markowski - iLibrary Reader

Limit wydruku: 0

Strona 67/293

A. MlifcMksU. KOtuea icnitt fvliHrsv r.nr*t ZafaMah Wuui»'4 J<«IS

ISBN *.*-01 HSłft «. O by WN PWN JO>5

Start

Itelix iLibrary Reader

Kultura języka polskie...

te Zrzuty ekranu

normy uż)'tkowcj. Także w tym słowniku są hasła problemowe, tu wyodrębnione w odrębną część, a mające postać obszernych artykułów hasłowych, w których zostały omówione podstawowe zagadnienia językoznawstwa normatywnego^UH.

W ciągu kilku ostatnich lat pojawiły się wydawnictwa, zawierające kodyfikację normy opartą na Nowym słowniku ywprawnej polszczyzny, z rzadka różniące się od niego rozwiązaniami szczegółowymi¹⁴⁹. Liczne są też słowniki ortograficzne (ich liczba przekracza 50), kodyfikujące normę w zakresie pisowni i interpunkcji¹*¹. Pośrednio kodyfikację normy zawierają leż słowniki specjalistyczne: frazeologiczne¹¹", wyrazów obcych¹⁵², synonimów^{1 5:3} i inne¹⁵⁴.

Na koniec warto przytoczyć trafne uwagi Danuty Buttler, dotyczące charakteru działań kodyfikacyjnych ostatnich trzydziestu lat. „Poczynania kodyfikacyjne naszych czasów pisze uczona cechuje większa bezstronność: opierają się one na gruntownej analizie obiektywnego stanu języka i społecznych warunków jego funkcjonowania. Autorzy wydawnictw normatywnych podejmują je rozważnie i ostrożnie, po rozpatrzeniu wszystkich argumentów «za» i «przeciw», danych historycznych, socjologicznych, statystycznych itp. Kodyfikację dziewiętnastowieczną nazywa się często preskryptywną. bo była zbiorem arbitralnych przepisów używania środków językowych - zakazów i nakazów. Kodyfikacja dwudziestowieczna ma charakter deskryptywny. bo rozstrzygnięcia normatywne są podawane do wiadomości użytkowników¹ języka wraz z argumentacją uzasadniającą ich ostateczne sformułowanie, często także z prognozami, dotyczącymi przypuszczalnych dalszych losów ocenianych form. wyrazów i konstrukcji”¹⁵⁵.

W r. 2004 ukazało się nowe wydanie tego słownika pod zmienionym tytułem Wielki słownik poprawnej polszczyzny. W wydaniu tym nie nastąpiła jednak zmiana kodyfikacji, a tylko jej nieznaczne uściślenie i sformułowanie w odniesieniu do nowych zjaw isk językowych, które pojaw iły się po r. 1998.

Chodzi tu przede wszystkim o Popularny .tlownik poprawnej polszczyzny A. Markowskiego z r. 2001. Szkolny słownik poprawnej polszczyzny M. DuZyńskicj-Markowskicj z r. 2002 i obszerny poradnik Język polski. Poradnik Profesora Andrzeja Markowskiego z r. 2003. zawierający wiele rozstrzygnięć kwestii szczegółowych, niewystępujących w innych źródłach normatywnych

’ Najważniejsze i najobszerniejsze z nich to Praktyczny słownik ortograficzny współczesnego języka polskiego, pod red. T. Karpowicza. Warszawa 1998; Wielki słownik ortograficzny języka jnAskiego. pod red. /V Markowskiego. Warszawa 1999. W lelki słownik ortograficzno-fieksyjny. pod red. J. Podrackicgo. Warszawa 2001; leksykon ortograficzny H. Polańskiego i P. Żmigrodzkiego. Warszawa 2001; Metki słownik ortograficzny PWN, pod red. E. Polańskiego. Warszawa 2003.

¹⁵¹ Np Słowik frazeologiczny współczesnej polszczyzny S Bąby i J Liberka, Warszawa 2001; W kilku słowach. Słownik frazeologiczny języka polskiego K. Mosiołek-Kłnsińskiej i A. Ciesielskiej, Warszawa 2001; Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego P. Muldncra-Nicckowskicgo. Warszawa 2003.

^15: Np. Wieża Babel. Słownik wyrazów obcych nie tylko dla gimnazjalisty R. Pawcłca. Warszawa 1999. Wielki słownik wyrazów obcych i trudnych A. Markowskiego i R. Pawcłca, Warszawa 2001.

*** Np. Słownik synonimów A. Dąbrówki. E. Celler. R. Turczyna, Warszawa 1995; Słownik synonimów jrołskich, pod red. Z. Kurzowej. Warszawa 1998; Popularny słownik synonimów i antonimów G. Dąbkowskicgo i M. Marcjanik. Warszawa 2002.

^IS1 Np. najnowszy słownik ogólny języka polskiego - Uniwersalny> słownik języka polskiego, pod red nauk S. Dubisza. Warszawa 2003. w którym są zawarte liczne wskazówki dotyczące wymowy i fleksji wyrazów.

^l” D. Buttler. Kodyfikacja normy, jw., s. 16.

PL ES3