skanuj0175 bmp

176 CZĘŚĆ Ili. System ochrony zdrowia w Polsce w dobie reformy

W dalszej konsekwencji, na podstawie analizy struktury kosztów usług medycznych można by opisać i wyliczyć zależności pomiędzy wysokością ponoszonych nakładów, efektywnością pracy usługodawców i jednostkowym kosztem pracy. Warto przy tym zauważyć, że wynagrodzenie za pracę jest czynnikiem decydującym

0    kosztach systemu, bowiem płace i pochodne stanowią w systemach ochrony zdrowia znacznie ponad połowę kosztu usługi medycznej.

Wszystkie wskazane wyżej konsekwencje wprowadzenia rachunku ekonomicznego w ochronie zdrowia dramatycznie zderzają się z sytuacją głębokiego niedoboru środków finansowych wobec poziomu potrzeb artykułowanych przez zakłady opieki zdrowotnej i środowiska pracowników medycznych.

Pula pieniędzy przeznaczonych na ochronę zdrowia w danym miejscu i w danym czasie jest zawsze ograniczona. Z tej prostej zasady wynika logiczny wniosek, że ilość wykonanych usług jest i musi być ograniczona przez wielkość środków, za które można te usługi kupić (zakontraktować). Rozumując dalej, jeśli znamy wysokość możliwych do poniesienia nakładów (suma składek na kasy chorych lub fundusz), oczekiwaną efektywność pracy i poziom wynagrodzenia - można i należy określić pakiet usług, które da się sfinansować z tego źródła. Przyjęło się nazywać ten pakiet „koszykiem świadczeń gwarantowanych”. Dalsze powiększanie liczby

1    zakresu usług medycznych dostępnych na rynku może już się odbywać tylko poprzez uruchamianie innych źródeł finansowania. Mogą to być zarówno środki publiczne (budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego) lub niepubliczne, takie jak dodatkowe, dobrowolne ubezpieczenia prywatne, współpłat-ność pacjenta za niektóre usługi z „koszyka” lub pełna odpłatność pacjenta na rynku usług prywatnych.

Z drugiej strony, odchodząc od aspektu ekonomicznego, należy zauważyć, że obywatele oczekują od państwa zagwarantowania bezpieczeństwa zdrowotnego. Wiąże się to z pojęciem dostępności do świadczeń. Jeśli państwo w osobie ustawodawcy lub innej władzy publicznej nie określi pewnego minimum dostępnych, gwarantowanych świadczeń, wówczas oczekiwania obywateli rozmijają się z możliwościami finansowymi państwa.

Poziom minimum bezpieczeństwa zdrowotnego, wynikający z odczuć społecznych, jest uwarunkowany wieloma czynnikami. Niemałe znaczenie w polskich warunkach ma płytka pamięć zbiorowa o niedostatkach poprzedniego systemu. Szczególnie dramatycznie opinia publiczna zareagowała na wprowadzenie kas chorych w pierwszych kilku miesiącach po rozpoczęciu reformy. Na subiektywne poczucie bezpieczeństwa ma także wpływ wiek, płeć, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania, poziom życia, stan zdrowia itp.

Generalnie można jednak stwierdzić, że niezależnie od statusu społecznego, w stosunkowo biednym polskim społeczeństwie, poziom oczekiwań i gwarancji dostępu do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych jest dość znaczny. Poza ewidentnymi obszarami ubóstwa, źródeł tego stanu rzeczy można poszukiwać między innymi