198 CZĘŚĆ III. System ochrony zdrowia w Polsce w dobie reformy
Projekt ustawy o ochronie zdrowia publicznego i Narodowym Programie Zdrowia powstawał w dramatycznych warunkach. Jesienią 2000 r. stało się jasne, że parlament w ostatnim roku swojej kadencji wraz z rządem mniejszościowym nie będą w stanie przyjąć jeszcze jednej „reformy”, tym razem dotyczącej nie tylko zmiano sposobu finansowania (kasy chorych) świadczeń zdrowotnych, ale całego systemu ochrony zdrowia na podstawie ustawy ustrojowej i pakietu ustaw towarzyszących. Na szczeblu politycznym zapadły wówczas decyzje dotyczące programu minimum w zakresie inicjatyw legislacyjnych rządu, z wyjątkiem ustaw wynikających z dostosowania polskiego prawa do wymogów Unii Europejskiej. W programie minimum znalazła się konieczność uchwalenia podstaw prawnych realizacji Narodowego Programu Zdrowia92.
Zaproponowano projekt będący wyrazem nowego podejścia do problemów zdrowotnych i polityki zdrowotnej państwa, wyrażającego się w uznaniu wielo-działowego charakteru zadań z zakresu ochrony zdrowia oraz konieczności ścisłego współdziałania wszystkich podmiotów życia publicznego, w tym rządu i administracji rządowej, samorządów terytorialnych oraz organizacji społecznych. Przyjęcie ustawy mogłoby stanowić podstawę do systematycznego wdrażania działań na rzecz poprawy stanu zdrowia społeczeństwa oraz kształtowania warunków zdrowotnych.
W projekcie ustawy określone zostały ramy instytucjonalne dla realizacji polityki zdrowotnej, której podstawowym instrumentem ma być Narodowy Program Zdrowia. Wytycza on kierunki prozdrowotnej polityki państwa i jest głównym instrumentem jej realizacji.
Celem strategicznym NPZ jest poprawa zdrowia ludności i związanej z nim jakości życia. Zaletą NPZ jest skoncentrowanie działań prozdrowotnych na najważniejszych kierunkach usuwania zagrożeń oraz poprawy zdrowia. Słabością dotychczasowej realizacji jest brak podstawy prawnej do wykonywania jego zadań. Dlatego też projektowana ustawa miała za zadanie uregulowanie zasad planowania i osiągania celów operacyjnych NPZ.
Zakres przedmiotowy projektowanej ustawy obejmuje zasady ustalania priorytetów i kierunków NPZ oraz zasady jego realizacji i finansowania. Ustawa określa również właściwość organów władz publicznych w związku z realizacją NPZ. Zostały one uregulowane analogicznie do przepisów określonych w Ustawie z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego.
92 Ustawa o ochronie zdrowia publicznego i Narodowym Programie Zdrowia, projekt, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa, 12 października 2000 r.