18 2.4 Zmienna losowa
Definicja 2.9. Zdarzenia A i B nazwiemy niezależnymi, jeżeli
P(i4 n i?) = P(j4) P(2?) . (2.13)
Niezależność probabilistyczna zdarzeń ma wiele wspólnego z intuicyjnie rozumianym „brakiem wpływu”. Jeśli A i B są, niezależne oraz P(fi) > 0, to
?(A\B) =?(A) , (2.14)
gdzie P(>1|jB) jest prawdopodobieństwem warunkowym zgodnie z poniższą definicją.
Definicja 2.10. Niech A,B £ T i P(B) > 0. Prawdopodobieństwem warunkowym zdarzenia A pod warunkiem zdarzenia B nazywać będziemy
P(4|B) = P<p(Cb)B) • (2.15)
Niezależność zdarzeń możemy rozszerzyć na więcej niż tylko dwa zdarzenia, wymaga to jednak sprawdzenia większej liczby warunków.
Definicja 2.11. Zdarzenia Ai, A?,A3,..., An £ J- są niezależne, jeśli spełniony jest układ równań
P(j4i nAjO Ak) « P(At) P(Aj)P(At) (i <3 <*),... (2.17)
P(/li n... n A„) = P(Ai)... P(A„) . (2.18)
Definicja 2.12. Funkcję X określoną na przestrzeni zdarzeń elementarnych O o wartościach w przestrzeni rzeczywistej nazywamy zmienną losową, jeśli dla każdego t £ R zbiór
{w£Q: X(w) < t} (2.19)
jest zdarzeniem losowym (czyli należy do J-).
Pojęcie zmiennej losowej jest bardzo użyteczne. Po pierwsze, w większości zastosowań rzeczywiście interesują nas pewne wrartości liczbowe związane z modelem probabilistycznym, np. ilość oczek na wyrzuconej ściance kości, czas do przyjazdu autobusu, czy do momentu pierwszej awrarii urządzania. Po drugie, wykorzystanie tego pojęcia pozwala nam się „oderwać” od (być może bardzo skomplikowanej) przestrzeni probabilistycznej Q i przejść do „bardziej naturalnej” dziedziny liczb rzeczywistych, nie tracąc przy tym nic w opisie modelu.
Wykorzystany w definicji warunek ma znaczenie głównie techniczne - dzięki temu zapewniamy funkcji X mierzalność względem cr-ciała T. W praktyce każda dostatecznie „rozsądna” firn keja określona na przestrzeni fi jest zmienną losową.
Definicja 2.13. Rozkład prawdopodobieństwa zmiennej losowej X jest to funkcja, która zbiorowi B C R przyporządkowuje liczbę
(2.20)
?(X£B) = ?({w£Q:X(w)£B}) .