ZT089 (2)

176 CZĘŚĆ 2. ZARZĄDZANIE PRZEDSIĘBIORSTWEM TURYSTYCZNYM

nych można teraz porównać z wymaganymi nakładami inwestycyjnymi w wysokości 100 tys. funtów, aby ustalić atrakcyjność projektu.

Koszt kapitału w wysokości 10% odzwierciedla wymaganą minimalną stopę zwrotu z inwestycji w branży hotelarskiej, a dodatnia wartość zaktualizowana netto pokazuje, że projekt spełnia ten wymóg ze sporym zapasem. Inaczej mówiąc, przewidywane wpływy przewyższą przewidywane wydatki o 22 518 funtów w wartościach bieżących i o taką kwotę zwiększy się majątek właścicieli firmy. Teoretycznie biorąc, za dopuszczalny można uznać każdy projekt o dodatnim wskaźniku NPV, bo zaspokaja on wymagania inwestorów co do stopy zwrotu i tworzy wartość ekonomiczną. W kręgach akademickich jest to najbardziej ceniona metoda oceny przedsięwzięć inwestycyjnych. Jak wynika z tablicy 9.1, jej popularność stale rośnie - w 2000 r. korzystało z niej aż 97% badanych przedsiębiorstw.

Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR)

Do obliczania wewnętrznej stopy zwrotu również wykorzystuje się metodę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, ale w przeciwieństwie do NPV rezultat wyraża się nie liczbą absolutną, lecz procentem od kwoty nakładów inwestycyjnych. Wartość tego wskaźnika ustala się przez interpolację lub za pomocą funkcji IRR dostępnej w arkuszach kalkulacyjnych (np. Microsoft Excel) i kalkulatorach naukowych. Jeśli spodziewana wewnętrzna stopa zwrotu przewyższa wymaganą stopę zwrotu, oznacza to, że projekt jest opłacalny. W naszym przykładzie IRR wynosi 22% i, ponieważ przekracza wymagane 10%, potwierdza atrakcyjność finansową przedsięwzięcia.

Kwestia ryzyka

Stosowanie wspomnianych metod oceny projektów inwestycyjnych wiąże się z pewnym istotnym problemem - wszystkie one opierają się na prognozach przepływów pieniężnych. Tymczasem, jak zauważają Ross, Westerfield i Jordan (2003, s. 298), „często działamy w warunkach znacznej niepewności co do rozwoju wydarzeń. Spodziewaną zaktualizowaną wartość netto możemy wówczas obliczyć jedynie w dużym przybliżeniu, narażając się na rozminięcie z rzeczywistymi rezultatami”. Inwestycja przyniesie zatem korzyści finansowe jedynie wtedy, gdy faktycznie poniesione koszty i uzyskane przychody będą zbieżne z początkowymi prognozami. W praktyce, ze względu na niepewność cechującą działalność gospodarczą, jest mało prawdopodobne, aby osiągnięte rezultaty były całkowicie zgodne z przewidywaniami. Przystępując do inwestycji, przesiębiorstwo podejmuje zatem pewne ryzyko. Ponieważ ryzyko jest nieuniknionym aspektem działalności gospodarczej, konieczne staje się jego uwzględnienie w procesach decyzyjnych.

Ocena ryzyka i zarządzanie nim nabierają coraz większego znaczenia w biznesie, gdyż przedsiębiorstwa funkcjonują w ciągle zmieniającym się i coraz bardziej nieprzewidywalnym otoczeniu. W ramach badań na temat analizy ryzyka w dużych firmach Ho i Pikę (1992) stwierdzili, że większość ankietowanych menedżerów uznaje ryzyko za bardzo istotne zagadnienie w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych, a ponad połowa z nich opowiada się za proceduralnym podejściem do analizy ryzyka. Jednak zdaniem autorów badania nie potrafią oni albo przeprowadzić takiej analizy, albo znaleźć odpowiedniej, względnie taniej i łatwej w użyciu metody.

Kwestia ryzyka jest szczególnie ważna w wypadku przedsiębiorstw branży turystycznej, głównie z uwagi na dużą wrażliwość tego sektora na wahania koniunktury gospodarczej. Problem ten dobrze ilustruje studium przypadku 9.2.

- STUDIUM PRZYPADKU 9.2    -

Kłopoty Disneya

Disney to firma, która mimo licznych sukcesów była wielokrotnie krytykowana przez specjalistów od zarządzania. Zastój na rynku turystyki międzynarodowej ujemnie odbił się na wynikach prowadzonych przez nią parków rozrywki. W sierpniu spółka oświadczyła, że w związku z ogólną sytuacją gospodarczą jej zyski za czwarty kwartał będą niższe od prognozowanych. (...) Nic ulega wątpliwości, że Disney, podobnie jak inne międzynarodowe koncerny, których dochody w znacznej części zależą od turystyki, zanotował straty na skutek niesprzyjających uwarunkowań ekonomicznych (...).

Źródło: www.Busines.sED.net (sian na: 16 października 2002).

Ryzyko wynikające z ograniczonej przewidywalności biegu zdarzeń przyczyniło się do powstania różnych metod jego uwzględniania w ocenie proponowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. W tablicy 9.4 przedstawiono te najbardziej znane wraz z danymi na temat częstotliwości ich wykorzystania. W niniejszym