IMGg77 (2)

I. TEORETYCZNE PODSTAWY WSPIERANIA ROZWOJU DZIECI W PROCESIE WCZESNEJ EDUKACJI 75

„Kierownik podzespołu”

Nauczyciel kieruje się zróżnicowanym obrazem możliwości dzieci, ale przygotowuje jeden scenariusz zajęć dla całej klasy. Na początku zajęć swoją ofertę kieruje do całej klasy, ale komunikuje się tylko ze zgłaszającymi się do odpowiedzi, a zatem szybko zawęża krąg podmiotowej interakcji. W związku z tym pracuje na zajęciach z wybraną grupą dzieci (przeważnie są to te same dzieci), rzadko zwracając uwagę na pracę innych dzieci. Taki stan nauczycielka wyjaśnia adekwatnie do swojego obrazu dzieci i ich indywidualnych możliwości, ich tempa uczenia się („człowiek uczenia się” wg K. Obuchowskiego (2001)) i możliwości korzystania ze zbiorowego nauczania (pozostałości „człowieka roli”). Bliżej określa to tak - ja przygotowuję zajęcia na wysokim poziomie, a dzieci korzystają z tej oferty w zróżnicowanym zakresie, stosownie do swoich możliwości, samopoczucia. Część dzieci woli pracować samodzielnie i spokojnie, i korzysta z zajęć na swój sposób.

Czy jest to podmiotowe traktowanie dzieci? Nauczycielka sądzi, że tak. „Kierownik klasy”

Podobnie jak wcześniej opisałam, nauczycielka oferuje jeden scenariusz zajęć do wszystkich dzieci, ale odmiennie - stara się dostosować do tempa pracy wszystkich dzieci. Interakcje z dziećmi są ciepłe, obserwuje całą klasę, zauważa wszystkie dzieci, motywuje je do pracy, jest życzliwa. Jednak na zajęciach dominuje praca zespołowa, wyraźne kierowanie ze strony nauczyciela interakcją i aktywnością dzieci.

W tym stylu pracy można zauważyć przejawy delegowania autorytetu wiedzy do uczniów. Nauczyciel wspólnie z dziećmi analizuje sposób wykonania zadań, uwzględnia pomysły dzieci, zachęca je w różny sposób do samodzielności, oryginalności. W ocenianiu prac podkreśla wkład pracy dziecka. Jest to jednak częściej „życzliwy kierownik” aktywności uporządkowanej według własnego wzorca roli „człowieka uczenia się”.

Opisany styl miał największą reprezentację w badanej zbiorowości. Charakteryzuje on także, zdaniem nauczycielek, pożądany sposób rozumienia i codziennej interpretacji podmiotowości dziecka.

„Animator myślenia”

Nauczyciel działający zgodnie z hasłem T. Buzana „rusz głową”. Wprawdzie treści nauczania nie są szczególnie przygotowane przez nauczyciela, są standardowe, z podręcznika, ale sposób ich wykorzystania, rozwiązywanie zadań poznawczych nosi wyraźne cechy stylu nauczyciela-animatora myślenia dzieci. Traktuje on uczniów jak kompetentnych pomysłodawców rozwiązań, stąd zadania „książkowe nabierają nowego blasku. Każde wykonanie zadania jest pretekstem do rozmowy;