54 1. WIADOMOŚCI TEORETYCZNE. ZADANIA. PRZYKŁADY ROZWIĄZAŃ
przy czym A =
1
43(3 !)2
44(4!)2 1
+ ... <
1
1
43.42
1 , 1 , 1 , ^ 1 4S \1+ 64 + 642 + "7 ~ 16-63
44.42.42 1
1008
+ ... =
Ponieważ 2re-1,265625 = 7,952 [+0,001] oraz 2n A < 0,007, więc ostatecznie I = = 7,952 [+0,008], zgodnie z żądaną w zadaniu dokładnością. Zachęcam Czytelnika do sporządzenia wykresu funkcji podcałkowej w całce (1.4.17*, narysowania wielo-
boku OABCDEF, gdzie O (0, 0), A (0, e), B 1^ , C^ir, 1^),
E (2ir, e) i F (2it, 0), a następnie do obliczenia w sposób elementarny pola tego wielo-boku. Jest ono równe w przybliżeniu całce (1.4.17). Jaka jest dokładność tego przybliżenia?
5. Obliczyć
+ 00
sin x
dx
(1.4.19)
Rozwiązanie. Wprowadzamy funkcję pomocniczą /, gdzie
~tz
ze C
/(z) =
(f (0) = 00) i zbadamy jej całkę po kawałkami gładkiej krzywej Jordana składającej się z dwóch odcinków i dwóch półokręgów (rys. 1.4.3, 0 < r < 1 < R). Funkcja/
Rys. 1.4.3
jest holomorficzna na obszarze C —{0} i ma w punkcie 0 biegun rzędu pierwszego. Ponieważ
-Ir
1
Z IZ
-= — + <i> (z), gdzie $ (z) = i- — - -jp + ...
Z
(1.4.20)
więc res0/(z) = 1. Na podstawie tw. całkowego o residuach otrzymujemy
(1.4.21)
f — dx + f — dz+ ( — dx+ f — dz = 2 ni J X J Z J X J z
— R K. r K„
i imkcja <P jest holomorficzna na całej płaszczyźnie C, a więc jest ciągła. Istnieje /iiiem taka liczba M > 0, źe |$ (z)| < M dla każdego ze [z e C: |z| < 1}. Podstawiając z = rc“ , — Ti < / <0 otrzymujemy
więc wobec (1.4.20)
j-j-dz = ni+ J $ (z) dz = ni+Ir
Kr Kr
przy czym na podstawie tw. o module całki |/r| < Mnr Mamy następnie
f — dx = f — </x = - f -J x J x J
(1.4.22)
(1.4.23)
dx
więc
f dx+ f — dx = f J X J X J
-R r r
I'odstawiając z = Re!t, 0 < t < jr, otrzymujemy IR = j~^~dz — i J*e,Rco’f e_Rsln' dt
dx
A
sin x
(1.4.24)
(1.4.25)
więc
ii a
|/*| < f e~K,ia,dt = 2 J e-Rsln,//r, (sin / = sin (n—t))
Ponieważ sin t ^ — t dla 0 ^ — (proszę o wykonanie odpowiedniego rysun-
Jt 2
ku), zatem
2 2R °
|/«l<2Je~~‘dt = ~ J
O -R
n
e" du = -£-(! — e-R) jk
(1.4.26)