WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURS7 I djvu

u

sprzeciwiać się ich ujawnieniu, ale swoją drogą nie stwarzają tych cennych przymiotów ' ducha. Etno-grafja i archeologja przedhistoryczna dostarczają mnóstwa faktów na poparcie tezy, iż wyszczególnione rysy psychiki ludzkiej ukazują się w naszym rodzie bynajmniej nie pod działaniem kultury, t. j. ogółu stosunków, właściwych życiu gromadnemu, mniejsza, czy materjalnych lub społecznych. Znawcy podziwiają artyzm reniferowców europejskich epoki lodowcowej, niewyszukany i niewyszkolony, lecz pełen poczucia, lub rzeźbiarskie skłonności barbarzyńców Papuańczyków. Z drugiej strony można-by wskazać brak subtelności artystycznej u cywilizowanych Chińczyków. „Artyści chińscy nigdy nie kuszą sio o wystawienie ideałów, ale w sposób wulgarny naśladują jedynie naturę i widzą w niej nie podobieństwa, ale. raczej różnice, skłonni do karykatury i wygórowania drobiazgów. W oddaniu ubioru nie zapomną o fałdzie, lecz nie przedstawią jej naturalnego ułożenia na ciele”. Nadzy Polinezyjczycy stworzyli poglądy i mity kosmogoniczne, nie ustępujące rozmachem swoim i bogactwem płodom myśli greckiej, tymczasem inne szczepy rodu ludzkiego grzeszą uderzającym ubóstwem fantazji pod tym względem. Pierwiastki artystyczne, właściwe psychice ludu, ujawniają się dopiero na wyższj-m szczeblu kultury, t. j. dochodzą do doskonałego wypowiedzenia swojej obecności, lecz powstały w^T odlegfych czasach, często może na bardzo nizkim poziomie rozwoju społecznego. Dlaczego i jak pojawiły się wśród pewnej grupy