81
noszą małe, mieniące się zielone muszle na sznurach z włókien roślinnych lub ścięgen kangurowych.
Najciekawszą częścią pierwotnego stroju są ozdoby dokoła bioder, nie z tego względu, aby były wyjątkowo liczne lub oryginalne, Przeciwnie, są nader ubogie; lecz dlatego, że służą za najczęściej używany dowód w słyn-njmr sporze co do rodowodów uczucia wstydliwości. Jedna strona mianowicie twierdzi, że istnienie pierwotnej osłony dla pokrycia części wstydliwych—osłony, która zlewa się ze strojem dokoła bioder lub jego dodatkami—objaśnić można jedynie przez wrodzone poczucie wstydu; drudzy znów utrzymują wręcz przeciwnie, że uczucie wstydu wykształciło się dopiero na skutek obyczaju osłaniania odpowiednich części ciała. Kwoli sporu o pochodzenie ozdób dokoła bioder nie zapominajmy atoli o samych tych ozdobach. U' wielu ludów myśliwskich napróżno byśmy je szukali. Mieszkańcy Ziemi Ognistej nie noszą na biodrach żadnej przepaski, a tym mniej ^fartucha. Organy płciowe u obu płci niczym nie są okryte. Jeszcze obecnie, mówi Ehren-reich o Ilotokudach, ,,dzikie te plemiona żyją zupełnie nago; nawet u Panków nie widziałem wymienionych przez księcia von Wied. osłon z liści na organach płciowych^ *). Na Wyspach Andamańskich mężczyźni noszą wąski pas skręcony z liści pandanusowycli albo sznur z włókien roślinnych; jednak ani pas ani sznur nie zakrywają okolicy wstydliwej **). Natomiast kobiety zawsze ją osłaniają. Okręcają one około bioder nie jeden, lecz kilka pasów zrobionych z liści pandanusa, na najniższym zaś zawieszają fartuch z świeżych liści. Prócz tego u niektórych plemion niewiasty zamężne przywdziewają pasy ze świeżych liści nieco odmiennego kształtu. Istnieje jedno plemię, u którego cały strój kobiecy poza niezbędnemi naszyjnikami i naramiennikami składa się wyłącznie z cienkiego sznura, do którego przymocowano kilka włókien, „najwidoczniej tylko dla
*) Ueber die Botokudos.—Zeitschr. f. Ethn., XIX, 22.
**) Man.—-Jour. Authrop. Inst. XII, 330.
Grosse. Początki sztuki. 6