94285001 djvu

530 K. W. MAJEWSKI

(anerytropsya), zieloną (achloropsya) lub niebieską (acyanopsya). Może też brakować dwóch, a nawet wszystkich trzech rodzajów substancyi. W tym ostatnim wypadku zachodzi zupełna ślepota barwna (achromatopsya), a dotknięty nią osobnik widzi świat tylko w różnych odcieniach zawarty między barwą białą, a czarną, zupełnie tak, jak wyglądają rysunki kredkowe. Nowsze badania i spostrzeżenia kliniczne z zakresu patologii daltonizmu we wielu punktach nie dają się pogodzić z teoryą trzech barw zasadniczych Younga i Helmholtza. Toteż dotąd jeszcze silą się uczelni na rozwiązanie trudnego zagadnienia poczucia barw i tworzą coraz to nowe teorye, z których przytaczamy tylko najważniejsze.

He ring podał teoryę poczucia barw, w której przyjmuje istnienie trzech substancyi fotochemicznych. Mają się one znajdować we wszystkich wrażliwych na barwy elementach siatkówki. Sub-stancye te ulegają dwom przeciwnym przemianom, mianowicie dys-symilacyi (przemiana kataboliczna) i assymilacyi (przemiana anaboliczna). Pierwsza z tych substancyi ulega dyss3^milacyi pod wpływem światła białego, barwa natomiast czarna czyli inaczej brak światła, wywołuje w niej assymilacyę. Druga substancya dyssymi-luje się pod wpływem barwy czerwonej, a assymiluje się pod wpływem barwy zielonej. Trzecia wrażliwa jest na barwę żółtą, która powoduje dyssymilacyę, i niebieską, która sprowadza proces assj-milacyjny. Jeżeli zachodzi zupełna równowaga między dyssymilacyą a assymilacyą, to w pierwszym przypadku powstaje wrażenie barwy szarej, stosownie zaś do tego, który z tych dwóch przeciwnych procesów przeważa, barwa szara staje się ciemniejszą lub jaśniejszą t. j. zbliża się bardziej do czarnej lub do białej. Równowaga w drugim i trzecim przypadku powoduje wrażenie barwy białej, wskutek zaś przewagi assymilacyi nad dyssymilacyą lub odwrotnie powstają wrażenia różnych pośrednich odcieni barwnych. Proces czarnobiały ma w wysokim stopniu przeważać w siatkówce nad czerwonozie-lonym i żółtoniebieskim. Stądto w zwyczajnych warunkach widzimy barwy niedostatecznie wysycone, osłabione mniejszą lub większą przymieszką światła białego. Według Heringa należałoby rozróżniać trzy zasadnicze rodzaje daltonizmu. Ślepotę na barwę czerwoną i zieloną, ślepotę na barwę żółtą i niebieską, wreszcie zupełną śle*-potę barwną, w którym to wypadku istniałaby jedynie substancya wrażliwa na światło białe i na barwę czarną. I ten podział nie od-