WRZÓD WENERYCZNY 209
rozwijają się hodowle pod postacią maleńkich (1—2 mm w średnicy) kropelek, wystających nad powierzchnią agaru i słabo do niego przystających, lśniących, które po 48 godzinach dosięgają szczytu rozwoju, przyczem z przezroczystych stają się matowo-szaremi. Na preparatach, przj^gotowanych z hodowli, widać typowe laseczniki, układające się pojedynczo, a rzadziej w krótkie łańcuszki; w wodzie skondensowanej pożywek mnożą się pałeczki znacznie obficiej, wyrastając w dłuższe łańcuszki, lecz pojedyńcze prątk są cieńsze.
W kropli wiszącej prątki są nieruchome i nie mają rzęsek, tylko SOWIŃSKI widział ruchy w buljonie z płynem puchliny brzusznej. Prątek Ducrey’a należy do tlenowców; w ciepłocie 38° C. rozwija się powoli, a powyżej 40° C. ginie. Prątek ten zachowuje długo swą żywotność, dlatego przeszczepiany z jednego osobnika na drugi wywołuje zmiany swoiste w szeregu pokoleń (LENGLET, BEZANęON, LE SOURD, GRIFFON i wielu innych). Na zwierzętach THIBIERGE, RAVAUX, LE SOURD otrzymali wyniki dodatnie u małp po zaszczepieniu wycieku wrzodów i hodowli. Hodowla, zastrzyknięta do żyły zwierzęcia, daje wynik ujemny (GRAVAGNA).
Badania fizjologicznych i biologicznych właściwości jadu szankra wykazały, że wyciek z wrzodu wenerycznego w okresie szerzeni? się nawet w znacznych rozcieńczeniach wodą lub fizjologicznemi płynami jakoto krwią, surowicą krwi, śliną, moczem i t. d. zachowuje swą zaraźliwość, po zaschnięciu jednak traci swe jadowite własności. SPERINO opisuje przypadek, w którym ropa, zasuszona na nożyku, jeszcze po 7 miesiącach zaszczepiona dała wynik dodatn.. Z drugiej zaś strony możemy zaznaczyć, że w oddziale prof. BOECKA w Chrystjanji, BUMSTAFD już po 24 godzinach po zaszczepieniu zaschłej ropy nie otrzymał wyników dodatnich. PuUCHET oti zymywał wyniki dodatnie po zaszczepieniu mieszaniny jednej kropli ropy z pół szklanką wody; KÓBNER 0.2 ropy w 2 cm3 wody i t. p. Zimno nie niszczy szybko zarazka; wyciek zebrany w rurce szklanej i oziębiony zapomocą chlorku etylu do 16 stopni, w ciągu 10 minut zachowuje swą zaraźliwość. BOECK podaje, że ropa, zebrana w szklaną rurkę, zaraz zatopiona i przechowana w ciepłocie pokojowej, traci po 8 dniach swą zaraźliwość. Przeszczepienie czystej ropy udaje się na jednym chorym w wielu pokoleniach: tak BOECK w jednym przypadku mógł przeszczepić szankry do 83-go pokolenia; najmniej jednak przeszczepiał do 6-go. Płyny alkaliczne lub słabo Jcwaśne niszczą odrazu zarazek. Z. SOWIŃSKI stwierdza w swej pracy, że wstrzykiwania hodowli do jamy brzusznej (3 cm3 hodowli na kilo wagi) sprowadza śmierć już po 10—12 godzinach. Tenże autor wykazuje następnie, że czynnik ropotwórczy znajduje się w ciele samego lasecznika i nie przechodzi do rozczynu. Przesącz hodowb płynnej ma nader słabe skłonności toksyczne.
Pomimo wykrycia zarazka swoistego wielu autorów jeszcze dotychczas utrzymuje, ze szankier może być wywołany i przez inne bakterje ropotwórcze,
14
Podręcznik chorób zakaźnych VIII