Grupę strukturalną definiuje się w sposób umowny na podstawie liczby członów i par oraz sposobu przyłączenia ich do podstawy.
Definiuje się pojęcie rzędu i klasy grupy.
O klasie grupy decyduje najbardziej rozbudowany wielobok występujący w schemacie grupy. Klasa grupy jest równa liczbie boków tego wieloboku.
Rząd grupy strukturalnej jest określony poprzez liczbę półpar kinematycznych zewnętrznych, za pomocą których łączy się grupę z podstawą, aby zamienić ją w układ sztywny.
Ruchliwość grupy (po uwzględnieniu faktu, że występują w niej wyłącznie pary klasy 5) określona jest dla mechanizmów płaskich zależnością
wgr = 3n-2ps = 0 (1.5)
Równanie (1.5) spełniają pary liczb podane w tabeli 1.1.
Tabela 1.1
liczba członów n |
2 |
4 |
6 |
liczba par kinematycznych p5 |
3 |
6 |
9 |
klasa grupy |
2 |
3 |
4 |
Grupa strukturalna klasy 1 nie występuje w praktyce. W niektórych podręcznikach człon napędzający uznaje się za grupę klasy 1.
Należy zaznaczyć, że w grupie strukturalnej liczba członów n jest zawsze parzysta, a liczba par p5 jest wielokrotnością liczby 3.
Dołączenie jednej lub więcej grup strukturalnych do istniejącego łańcucha kinematycznego nie zmienia nigdy ruchliwości nowo utworzonego łańcucha, ponieważ ruchliwość grupy wgr = 0. W ten sposób dołączając do istniejącego mechanizmu nowe grupy strukturalne w układzie szeregowym, równoległym bądź sze-regowo-równoległym, można utworzyć nowe mechanizmy nie zmieniając przy tym ruchliwości, a zatem i liczby wymaganych członów napędzających.
1.2.1.1. Typowe grupy strukturalne
Typowe grupy strukturalne mechanizmów płaskich pokazano w tablicy 1.2.
Połączenie członów zewnętrznych grupy strukturalnej z podstawą (rys. 1.19) powoduje zamianę wyodrębnionej część łańcucha kinematycznego w układ sztywny wgr = 0. Taki układ członów jest statycznie i dynamicznie wyznaczalny. Ta ważna cecha grupy strukturalnej jest szczególnie przydatna w trakcie analizy sił działających w parach kinematycznych mechanizmów.
26