Rys. 3.50. Tarcie w parze kinematycznej obrotowej
Zjawisko tarcia oraz związane z nim zjawisko wspinania się czopa wygodnie jest wyjaśnić na przykładzie czopa 2 obciążonego siłą zewnętrzną P2 przyłożoną w jego środku i poruszającego się względem nieruchomej panewki 1, jak przedstawiono na rysunku 3.51.
Wartość momentu czynnego M2 przyłożonego do czopa i zapewniającego jego obrót w warunkach tarcia rozwiniętego jest równa momentowi tarcia mJ2, jakim panewka działa na czop M2 = mJ2. Moment tarcia mJ2 wyznaczymy z zależności
mJ2 = M(P2,R12 ) = T12 r = R12 h (3.35)
Z trójkąta AOB wynika, że promień koła tarcia wynosi
h = rsinpr (3.36)
172