3 (1272)

28 . Michał Parczewski

Praojczyzna Słowian w ujęciu źródłoznawczym

29

sposobem pozyskiwania żywności była w podobnych wypadkach grabież osiadłej ludności rolniczej, można przypuszczać, że nie było kogo i co grabić”^K.

U ujścia Wisły żyli tajemniczy Widiwariowie, którzy „zebrali się z rozmaitych narodów jak gdyby do jednego schroniska i utworzyli osobne plemię” (Iordams, Getica XVII, 96). Byłby to więc swoisty konglomerat etniczny (nazwa nosi cechy germańskie), utworzony zapewne przez uciekinierów z ziem ogarniętych zamieszaniem wielkiej wędrówki ludów. Jak pisze Jordanes, „za nimi żyją nad brzegiem oceanu [tzn. Bałtyku] Estowie [Bał-towie]” (Getica V, 36).

Trudno nie docenić wagi słów Prokopa z Cezarei, iż Sklawenowie i Antowie „mówią jednym językiem niesłychanie barbarzyńskim. A nawet i zewnętrznym wyglądem nie różnią się między sobą [...]. Także i imię mieli z dawien dawna jedno Sklawinowie i Antowie” (Bell. Goth. III,

Ryc. 1. Słowiańszczyzna w’ pierwszej połowie VI w. w' świetle źródeł pisanych (1) oraz archeologicznych (2).

1: a - uchwytny zasięg Słowiańszczyzny, b - północna granica Bizancjum, c — domniemany szlak wędrówki ł Icru-lów, d — kierunki najazdów słowiańskich na Bizancjum, e — lud germański o nieznanej nazwie;

2: a - kultura praska, b - kultura Pieńkowka, c - kultura Ko-łoczyn, d — kultura Bancerowszczyna-Tuszcmla, c — uchwytny dzięki źródłom pisanym zasięg Słowiańszczyzny, f — zespoły wczesnosłowiańskie dobrze datowane na V w.

^H W. Szymański 1985, s. 242-243; por. też M. Dulinicz 2001, s. 18-19.