3 (1921)

120 4. Kosmetyczna chemia organiczna

sowany jest jako konserwant produktów spożywczych (ocet), w mniejszych stężeniach — do płukania włosów (zobojętnia alkaliczne środki myjące). Estry kwasu octowego — octany, stosowane są jako substancje zapachowe.

120 4. Kosmetyczna chemia organiczna

kwas mrówkowy

kwas octowy

kwas propionowy

Kwas propionowy, kwas propanowy, ma właściwości bakteriostatyczne i przeć i w-grzybicze. Stosowany jest w formie soli sodowej i wapniowej jako konserwant preparatów kosmetycznych, stężenie substancji nie powinno przekroczyć 2%.

Kwas palmitynowy [CH^CI^mCOOH], kwas heksadekanowy, jest substancją stałą, nierozpuszczalną w wodzie. Występuje w tłuszczach zwierzęcych i oleju palmowym w formie glicerydów (estrów gliceryny). Stosowany jest jako emulgator w kremach i mleczkach; palmityniany sodu i potasu wchodzą w skład mydeł, palmitynian askorbylu (ACP) stosowany jest jako przeciwutleniacz. Mydła palmitynowe dobrze się pienią i są emulgatorami.

Kwas stearynowy [CH3(CH2)i6COOH], kwas oktadekanowy, to biała przejrzysta masa o t.t. 69,3°C, bezwonna, nierozpuszczalna w wodzie. Występuje pod nazwą handlową Tegomuls 90S. Otrzymywany jest przez zmydlanie łoju baraniego i wołowego, w których występuje w formie tristearynianu gliceryny. Koemulgator w mydłach, kremach, maseczkach, lotionach. Sole sodowe i potasowe kwasu stearynowego wchodzą w skład mydeł. Stearyniany cynku, magnezu i glinu stosowane są w pudrach i zasypkach ze względu na dobre właściwości przylegające i kryjące. Stearynian askorbylu podobnie jak ACP jest przeciwutleniaczem.

Kwas adypinowy, kwas heksano-1,6-diowy, jest kwasem di karboksylowym stosowanym w solach kąpielowych do wyzwalania ditlenku węgla z wodorowęglanu sodu (sody oczyszczonej NaHCO*). Warstwy kwasu i sody oddzielone są warstwą obojętną (skrobią, NaCl). Po wprowadzeniu do wody soda pod wpływem kwasu wydziela ditlenek węgla, który działa lekko drażniąco, wywołując zaczerwienienie skóry.

COOH

COOH

kwas adypinowy

Kwasy woskowe — kwas cerotynowy [CH^CI-ĘhóCOOH, kwas oktakozanowy], kwas nonakozanowy [[CH3(CH2)27COOH] oraz kwas melisynowy [CH3(CH2)28COOH, kwas triakontanowy, wchodzą w skład wosku pszczelego, w formie wolnej lub w postaci estrów, np. oktakozanianu heksakozanylu.