BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (41)

przypadku stosowania metody indywidualnych stawek amortyzacyjnych przepisy podatkowe stanowią, że okres amortyzacji dla używanych lub ulep. szonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji nie może być krótszy niż:

1)    dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT

a)    24 miesiące, gdy ich wartość początkowa nie przekracza kwoty 25 000 zł

b)    36 miesięcy, gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza kwoty 50 000 zł,

c)    60 miesięcy, gdy ich wartość początkowa przekracza kwotę 50 000 zł.

2)    30 miesięcy dla środków transportu (w tym samochodów osobowych) tj. dla każdego samochodu nieposiadającego homologacji producenta lub importera, wymaganej dla samochodów innych niż osobowe oraz którego dopuszczalna ładowność nie przekracza 500 kg,

3)    10 lat dla budynków i obiektów inżynierii lądowej i wodnej, z wyjątkiem trwale związanych z gruntem kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m³-domków kempingowych oraz budynków zastępczych, dla których okres amorty. zacji nie może być krótszy niż 36 miesięcy.

Przepisy podatkowe bardzo precyzyjnie określają pojęcia: używany oraz ulepszony środek trwały.

Za używane uznaje się:

Warunki

uznania

środków

trwałych

używane

ulepszone

• środki trwałe, zaliczane do grup 3-8 KŚT wówczas, gdy można udowodnić, iż przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy,

> środki trwałe, zaliczane do grup 1 -2 KŚT wówczas, gdy udowodni się, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy.

Za ulepszone uznaje się:

a środki trwałe, zaliczane do grup 3-8 KŚT wówczas, gdy wydatki poniesione na ich ulepszenie przed wprowadzeniem do ewidencji stanowiły co najmniej 20% ich wartości początkowej,

a środki trwałe, zaliczane do grup 1-2 KŚT wówczas, gdy wydatki poniesione na ich ulepszenie przed wprowadzeniem do ewidencji stanowiły co najmniej 30% ich wartości początkowej.

Przepisy podatkowe określają ponadto, że:

a okres amortyzacji, przyjmowany przy ustalaniu indywidualnych stawek dla środków trwałych zbudowanych na obcym terenie, nie może być krótszy niż 10 lat,

a możliwość zastosowania metody jednorazowego odpisu może mieć miejsce wówczas, gdy wartość początkowa nabytego środka trwałego nie przekracza kwoty 3500 zł.

Kwota amortyzacji, równoważna kwocie umorzenia środków trwa-tych, obliczona według stawek przyjętych przez kierownika przedsiębiorstwa⁵⁷ (tj. ustalanych we własnym zakresie lub określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych zawartych w załączniku do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), nazywana także amortyzacją planową, obciąża koszty działalności operacyjnej⁵*, w korespondencji ze stroną kredytową konta Umorzenie irodków trwałych.

Spotoby

kitowania,

umorzenia

l amortyzacji

środków

trwałych

Dodatkowe odpisy z tytułu zużycia środków trwałych, będące wynikiem księgowania nieumorzonej wartości tych środków w przypadku sprzedaży, złomowania itp., a także - odpisy amortyzacyjne wynajmowanych obiektów, gdy wynajem nie jest przedmiotem statutowej działalności przedsiębiorstwa są ujmowane W księgach rachunkowych w następujący sposób:

•    obciążają konto Pozostałe koszty operacyjne

powodując

•    uznanie konta Umorzenie środków trwałych.

Natomiast nieplanowe odpisy amortyzacyjne spowodowane sprzedażą organizacyjnie wyodrębnionej części przedsiębiorstwa, a w jej ramach - sprzedanych obiektów środków trwałych, a także:

•    nieumorzona wartość początkowa środków trwałych w przypadku ich utraty w wyniku zdarzeń losowych trudnych do przewidzenia (np. pożar, powódź),

•    umniejszenie wartości księgowej netto środków trwałych z tytułu ich wyceny do poziomu cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania (w przypadku zagrożenia kontynuacji działania),

powodując następujący zapis księgowy:

8 obciążenie konta Straty nadzwyczajne,

•    uznanie konta Umorzenie środków trwałych.

Odstępstwem od ogólnej zasady obciążenia kosztów lub strat nadzwyczajnych z tytułu ewidencji umorzenia i amortyzacji środków trwałych są następujące wyjątki:

•    amortyzacja planowa w spółkach Skarbu Państwa, obliczona od wartości zakładowych domów mieszkalnych, może obciążać kapitał rezerwowy, jeżeli przewiduje to statut (umowa) spółki, a wysokość tego kapitału jest wystarczająca,

•    planowa amortyzacja domów mieszkalnych w przedsiębiorstwach gospodarki mieszkaniowej zmniejsza fundusz założycielski,

•    planowa amortyzacja środków trwałych sfinansowanych w spółdzielniach mieszkaniowych z funduszu wkładów mieszkaniowych lub z funduszu wkładów budowlanych, bądź zasobów mieszkaniowych obciąża te fundu-

⁵⁷    Tj. odpisów dokonywanych drogą systematycznego, planowanego rozłożenia wartości początkowej środka trwałego na ustalony okres amortyzacji i za pomocą rocznej jej stawki.

⁵⁸    Tzn. konto Amortyzacja jako konto kosztów układu rodzajowego.