BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (85)

160

Akry** nbrrug^

tury zapasu towarów (tj. towarów niesprzedanych) i dokonać wyceny tych towa. rów w mierniku rzeczywistej ceny zakupu (nabycia). Równowartość wycenione, go zapasu towarów:

•    odnosi się na konto 332 Towary u> detalu.

•    koryguje (zmniejsza) obroty debetowe konta 736 — Wartość w cenie nabycia (zakupu) sprzedanych towarów w detalu (zapis po stronie Ma tego konta).

I Wszystkie decyzje dotyczące wyboru sposobu ewidencji analitycznej / towarów oraz zastosowania miernika bieżącej wyceny towary powin-/ ny być zapisane w zakładowym planie kont (ZPK).

/ Na dzień bilansowy towary wycenia się według rzeczywistych cen / zakupu (nabycia), nie wyższych od ich cen sprzedaży netto na koniec | roku obrotowego._____ . .

Ceną sprzedaży netto jest cena sprzedaży towarów możliwa do uzy-*"^e”^a skania w dniu bilansowym, pomniejszona o: ^sprz _ne1^ • rabaty, opusty i inne zmniejszenia o podobnym charakterze,

• przypadający od sprzedaży VAT i podatek akcyzowy,

•    koszty związane z przystosowaniem towarów do sprzedaży i organizacją jej realizacji,

powiększona o:

•    należną dotację przedmiotową.

W przypadku gdy w ciągu roku obrotowego wycenia się towary w księgach rachunkowych w cenach ewidencyjnych, ustalonych na poziomie cen nabycia lub cen zakupu i korygowanych o odchylenia między cenami ewidencyjnymi i rzeczywistym, to wówczas na dzień bilansowy należy wykazać wartość ustalonego w rzeczywistych cenach nabycia (zakupu). Dlatego należy na dzień bilansowy tak zweryfikować ceny ewidencyjne, aby nie wykazywały żadnych odchyleń. Tak zweryfikowane ceny są traktowane od początku nowego roku obrotowego jako ceny ewidencyjne.

Ponadto w przypadku gdy zapas towarów jest wykazany w księgach rachunkowych w cenach detalicznych brutto, tzn. łącznie z niezrealizowaną marżą i zarezerwowanym należnym podatkiem od towarów i usług, należy na dzień bilansowy ustalić - w trakcie weryfikacji cen sprzedaży mającej doprowadzić je do cen nabycia (zakupu) - realną kwotę niezrealizowanej marży i należnego VAT dotyczącą zapasu towarów. Procedura tej weryfikacji zależy od charakteru przedsiębiorstwa. W przedsiębiorstwach handlu detalicznego, posiadających jeden lub kilka sklepów i prowadzących ewidencję zapasów tylko w ujęciu wartościowym, ustalenia kwot

ilizowanej marży i zarezerwowanego należnego VAT powinno się dokonać ^ bilansowy w ciągu ostatniego kwartału roku obrotowego i pierwszych A^# v._tu dni roku następnego. Natomiast, gdy przedsiębiorstwo handlu detalicz-f charakteryzuje się rozbudowaną siecią weryfikacja niezrealizowanej marży tku od towarów i usług powinna mieć miejsce raz w roku pod warunkiem i P^bnicnia kwot z tego tytułu w przekroju poszczególnych jednostek sprzeda-*' _uStalenia wartości zapasu towarów w cenach zakupu (nabycia)¹⁶.

# ^ problematyką wyceny towarów na dzień bilansowy wiąże się również ko* gezność urealnienia wartości zapasów, w przypadku gdy:

^1,1 ma miejsce utrata wartości użytkowej składników zapasów towarów w wyniku uszkodzenia, zepsucia itp.,

, towary są składowane dłużej niż rok i występują trudności w ich zbyciu.

W pierwszym przypadku powinno się obniżyć cenę rynkową (cenę ich zbytu) ^możliwej do uzyskania ceny; może to być cena równająca się kwocie oszaco-^ny_Ch odpadków lub - w ostateczności - równa zeru.

W drugim przypadku wartość towarów niemających zbytu powinna być odpi-_wana sukcesywnie, przez okres nie dłuższy niż pięć lat.

Odpisy aktualizujące wartość zapasów towarów powinny być odniesione w ciężar konta Pozostałe koszty operacyjne z jednoczesnym umniejszeniem wartości towarów._

Ewidencję sprzedaży towarów prowadzi się w księdze głównej przy wykorzystaniu dwóch kont, a mianowicie:

«konta Sprzedaż towarów,

•    konta Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu.

W zależności od charakteru przedsiębiorstwa konto Sprzedaż towarów można określić w zakładowym planie kont, jako:

•Sprzedaż detaliczna towarów (np. o symbolu 731),

•Sprzedaż hurtowa towarów (np. o symbolu 732),

•    Inna sprzedaż towarów (np. o symbolu 733),

a konto Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu, jako:

•    Wartość sprzedanych towarów w detalu w cenach zakupu (736),

•    Wartość sprzedanych towarów w hurcie w cenach zakupu (737),

•    Wartość sprzedanych innych towarów w cenie zakupu (738).

¹¹ Problem wyceny bilansowej towarów jest szeroko omawiany przez L Fedaki w opracowaniu fi Zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego opublikowaym wk-^ay^c't specjalnym „Rachunkowość” - Zamknięcie roku 2004, wyd. Rachunkowość Sp. z o.o„ War-«awa 2004, s. 78-83.