CCF20100503057

124 Wybrane typy roślinności

Tabela 5. Produkcja nasion wybranych roślin segetalnych i ruderalnych (wg Wehsarga 1918, za Kornasiem 1972, uproszczone)

Nazwa gatunku	Liczba nasion produkowana przez ieden okaz
	średnia	maksymalna ’
Rośliny segetalne
Vicia tetrasperma	184	319
Agrostemma githago	213	284
Avena (atua	1 200	2 000
Setaria viridis	3 316	7 030
Echinochloa crus-galli	5 957	13 065
Rośliny ruderalne
Datura stramonium	9 776	23 767
Hyoscyamus niger	12 785	26 580
Amaranthus retroflexus	18 400	75 835
Erigeron canadensis '	120 000
Descurainia sophia		730 000

Ryc. 44. Perz właściwy (Agropyron repens) - organy podziemne (wg MOWSZOWiCZA 1986, nieco zmienione)

Rozłogi podziemne rozrastają się stosunkowo płytko, głównie w warstwie ornej (obszar zakropkowany)

Ryc. 45. Ceofity w agrocenozach (wg WEHSARGA 1961)

A - skrzyp polny (Equisetum arvense); podziemne rozłogi główne z bulwkami rozrastają się na głębokości 70-90 cm i zwykle pozostają zupełnie nienaruszone przez pług w czasie orki B - ostrożeń polny (Cirsium arvense) 1 - siewka, 2 - ta sama siewka w sierpniu następnego roku, 3 - odrost wielokrotnie odcinany pługiem.

Obszar zakropkowany oznacza zasięg warstwy ornej

Znamienną cechą omawianego zespołu jest wykształcanie się wyraźnego aspektu wczesnowiosennego w jego fitocenozach. W kwietniu zakwitają takie krótkotrwałe, drobne rośliny, jak: Erophila verna, Myosotis micrantha, Veronica tri-phyllos, V. hederifolia oraz cebulowy geofit Gagea pratensis. Występują one często masowo i tworzą zwarty, barwny kobierzec. Aspekt letni tworzą rośliny wysokie: kwitnące wówczas maki, wyki i chaber oraz miotła zbożowa. Po żniwach (jesie-nią) na nie zaoranych polach można obserwować kolejny aspekt - ścierniskowy. Zakwitają wtedy powtórnie niektóre rośliny z warstw wyższych, przycięte podczas sprzętu zboża, obficie rosną także drobne, jednoroczne chwasty. Niekiedy licznie pojawiają się higrofilne mszaki.

Papaveretum argemones dobrze oddaje charakter ugrupowań chwastów towarzyszących uprawom zbóż ozimych. Drugi typ agrofitocenoz stanowią zbiorowiska towarzyszące uprawom okopowym i ogrodowym. Te dwa ogólne typy fitoce-noz segetalnych, mimo cech wspólnych (np. obecność pospolitych chwastów polnych, dominacja w składzie terofitów i antropofitów), różnią się jednak florystycz-nie wyraźnie m.in. obecnością grup własnych taksonów charakterystycznych. Ponadto w zachwaszczeniu plantacji okopowych, a szczególnie upraw ogrodowych, relatywnie wyższy udział mają kenofity (ryc. 43), częściej występują w nich nitro-filne gatunki ruderalne. Różnice te tylko po części uzasadnić można historią upraw oraz bliskością terenów osadniczych. Są one uwarunkowane przede wszystkim przez wykonywane na polach zabiegi agrotechniczne, które nie tylko bezpośrednio niszczą chwasty, ale wyznaczają także dla nich okres wegetacji. Przykładowo