chalmers0098

100

Granice falsyfikacjonizmu

Inny argument mechaniczny przeciwko teorii Kopernika dotyczy pojedynczych przedmiotów, takich jak kamienie, filozofowie, itd., które spoczywają na powierzchni Ziemi w luźny sposób. Jeżeli Ziemia obraca się, to dlaczego przedmioty te nie spadają z powierzchni Ziemi tak, jak spadają kamienie z powierzchni obracającego się koła? A jeżeli Ziemia obraca się, krążąc również dookoła Słońca, to dlaczego nie zostawia Księżyca za sobą?

Wspomniałem już o innych argumentach przeciwko Kopernikowi, opartych na rozważaniach astronomicznych. Był wśród nich brak paralaksy w obserwowanych pozycjach gwiazd oraz fakt, że Mars i Wenus, widziane gołym okiem, nie zmieniają w widoczny sposób swych pozornych rozmiarów w ciągu roku.

Zwolennicy teorii Kopernika mieli poważne trudności z odparciem tych argumentów. Sam Kopernik był pod zbyt wielkim wpływem metafizyki Arystotelesa i nie miał na nie adekwatnej odpowiedzi.

Wobec powagi argumentów przeciwko Kopernikowi można zapytać, co właściwie przemawiało na jego korzyść w 1543 roku? Odpowiedź brzmi — „bardzo niewiele”. Główną zaletą teorii Kopernika było to, iż w elegancki sposób wyjaśniała szereg cech ruchu planet, które w konkurencyjnej teorii Ptolemeusza można było wyjaśnić jedynie w bardzo mało przekonywający sposób. Wśród tych cech był ruch wsteczny planet oraz fakt, że Merkury i Wenus, inaczej niż inne planety, zawsze trzymają się blisko Słońca. W regularnych odstępach czasu planeta wykonuje ruch wsteczny, to znaczy widziana z Ziemi na tle gwiazd przestaje się poruszać ku zachodowi i przez krótki czas cofa się po zakreślonym wcześniej torze ku wschodowi, zanim ponownie podejmie swój ruch na zachód. W systemie Ptolemeusza ruch wsteczny wyjaśniano przy użyciu manewru o silnych cechach ad hoc, tj. poprzez dodawanie na tę okoliczność specjalnych epicykli. W systemie Kopernika nie zachodziła potrzeba wprowadzania takiego zabiegu. Pozorny ruch wsteczny jest naturalną konsekwencją faktu, że Ziemia i planety krążą wokół Słońca na tle gwiazd stałych. Podobne wyjaśnienia odnoszą się do problemu stałej bliskości Słońca, Merkurego i Wenus. Jest bowiem naturalną konsekwencją systemu Kopernika, że orbity Merkurego i Wenus