chalmers0086

VI. Granice falsyfikacjonizmu

1. ZALEŻNOŚĆ OBSERWACJI OD TEORII I OMYLNOŚĆ FALSYFIKACJI

Naiwny falsyfikacjonista twierdzi, że działalność naukowa skupia się przede wszystkim na próbach falsyfikacji teorii za pomocą dowodzenia prawdziwości zdań obserwacyjnych, które są sprzeczne z teorią. Bardziej wyrafinowany falsyfikacjonista uświadamia sobie nie-adekwatność tego wymogu i uznaje istotną rolę potwierdzeń speku-latywnych teorii, jak również falsyfikacji teorii dobrze potwierdzonych. Obaj zgodnie twierdzą jednak, że istnieje ważna, jakościowa różnica pomiędzy potwierdzeniem i falsyfikacją. Teorie można kon-kluzywnie obalać w świetle odpowiednich doświadczeń, nie można jednak wykazać ich prawdziwości, ani tego, że są prawdopodobnie prawdziwe, bez względu na to, jakimi doświadczeniami dysponujemy. Akceptacja teorii jest zawsze tymczasowa. Odrzucenie teorii może być ostateczne. Dzięki temu falsyfikacjoniści zachowują prawo do swego miana.

Twierdzenia falsyfikacjonisty stają się wątpliwe w świetle faktu, że zdania obserwacyjne są zależne od teorii i mogą być błędne. Można to sobie uświadomić przywołując argument logiczny, za pomocą którego falsyfikacjonista wspiera swoją własną teorię. Jeżeli dane są prawdziwe zdania obserwacyjne, to można z nich logicznie wydedukować fałszywość określonego zdania ogólnego, natomiast nie można z nich wydedukować prawdziwości żadnego zdania ogólnego. Reguła ta nie dopuszcza żadnych wyjątków, lecz jest ona zdaniem warunkowym, opartym na założeniu, że możliwe jest uzyskanie doskonale niezawodnych obserwacji. Lecz nie jest to możliwe, co starałem się wykazać w rozdziale trzecim. Wszystkie zdania obserwacyjne są omylne, a więc jeżeli zdanie ogólne lub zespół zdań