DSC00639 (6)

759

LITURGIA GODZIN

skiej. Nie należy jednak tego wpływu przeceniać, jak to czyni np. C. W. Dugraore (The Influence of the Synagogue Upon Ihe Divine Office, Lo 1964, 59-70). Niekiedy w opisie liturgii z czasów Jezusa bierze się za punkt wyjścia późniejszą tradycję rebinistyczną, złożoną i ewoluującą.

LG zrodziła się głównie z zafascynowania osobą i działalnością Jezusa Chrystusa. Jezus udawał się „swoim zwyczajem” (Łk 4, 16) do synagogi, brał udział w modlitwach swego narodu, stosował błogosławieństwa (berakoth) w różnych okolicznościach swego życia: rozmnożenie chleba (Mt 14, 19), Ostatnia Wieczerza (Mt 26,26 i par.), posiłek w Emaus (Łk 24,30); odmawiał hymny (Mt 26,30 i par.). Modlitewne życie Jezusa wychodziło jednak daleko poza zwyczaje żydowskie. Jezus Chrystus spędzał często noce na rozmowie z Ojcem (Mt 14,23). Ewangeliści mówią o modlitwie Jezusa szczególnie przed ważnymi wydarzeniami (wybór Apostołów, męka). Modlitwa Jezusa, tak często podkreślana w Ewangeliach, nie wiązała się tylko z „dawaniem dobrego przykładu” uczniom. Łączyła się z pełnieniem misji mesjańskiej, była wyrazem synowskiej miłości do Ojca Niebieskiego i przyjmowaniem Jego woli. Modlitwa, której Chrystus nauczył uczniów, jest modelem chrześcijańskiej modlitwy. LG zakorzeniona jest w chrześcijańskim novum (R. Taft, The Liturgyof theHoursin East and West, XI, Collegeville 1985; tłum. franc. La liturgie iesHeuresen Orient et en Occident, Brepols 1991; zob. także Martimort E, IV, 173), w wierze, że Ojciec Niebieski zbawił ludzi przez Jezusa Chrystusa, obdarował ich nowym życiem. NT pełen jest podniosłych hymnów radości i dziękczynienia za nowe stworzenie, za nową rzeczywistość realizującą się w Duchu Ojca i Syna (J 1, 1-17; Rp 2,6-11; Kol 1,15-20; Ef 1,3nn;2,14-16; 1 Tm 3,16; 1P 3,18-20; Hbr 1,3).

Jezus żądał od swoich wyznawców ustawicznej modlitwy: „zawsze powinni się modlić i nie ustawać” (Łk 18, 1). Wskazany ideał podjęły pierwsze gminy chrześcijańskie. Św. Łukasz w „Ewangelii Ducha Świętego” podaje ich charakterystykę w słynnych summariach: „Codziennie trwali jednomyślnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach, spożywali posiłek w radości i prostocie serca” (Dz 2, 46). Na podkreślenie zasługują w tym tekście słowa: ,jednomyślnie” i „trwanie”, podejmowane w nauczaniu św. Pawła (Rz 12, 12; Kol 4, 2; Ef 6, 18: „przy każdej sposobności módlcie się”; 1 Tes 3,10; 5,17; 2 Tes 1,11). Didache (VIII, 3) przepisuje trzykrotne odmawianie Ojcze nasz. Por. również inne teksty (Dz 10, 9; 21, 5-12 -modlitwa za uwięzionego Piotra; Dz 20, 7-11). Ogólnie rzecz biorąc, o kształcie LG przed Soborem Nicejskim niewiele można powiedzieć.

Modlono się w małych grupach, w rodzinach. Tertulian pisał o „diligentiores in orando - gorliwszych w modlitwie” (De oratione, 27).

ID. Rozwój LG. Oficjum główne i oficjum dodatkowe - typy oficjów

W wyniku rozwoju historycznego ukształtowało się oficjum główne oraz dodatkowe lub wotywne. Do oficjów dodatkowych należą przede wszystkim: oficjum NMP (tzw. Officium parvum), do Krzyża świętego, które były związane z sanktuariami lub ołtarzami, oraz oficjum za zmarłych, które powstało w czasach karolińskich. Oficjum główne to tzw. Officium de tempore na poszczególne niedziele, dni tygodnia, święta, oraz oficjum o świętych we wspomnienia świętych. To ostatnie było traktowane początkowo jako dodatkowe Officium duplex, z czasem jednak zaczęło przytłaczać Officium de tempore, co spotykało się z protestami (np. Radulf z Rivo). Problem powracał przy podejmowaniu reform LG.