DSC06231 (2)

Jerzy Szmagalski

KONCEPCJE SUPERWIZJI PRACY SOCJALNEJ

Superwizja - znaczenia pojęcia

Pojęcie to powstało ze spolszczenia angielskiego słowa supewision, które oznacza nadzór, kontrolę, kierowanie. W anglojęzycznej terminologii z zakresu organizacji i zarządzania pojęcia tego nie odnosi się jednak do wszelkich czynności kontrolnych czy kierowniczych, ale do szczególnej metody kierowania pracownikami, polegającej na doskonaleniu ich sprawności w osiąganiu celów organizacji przez stały proces konsultacyjny przebiegający pomiędzy kierownictwem i pracownikami. Proces ten opiera się na analizie funkcjonowania pracowników w ich rolach zawodowych. Jego przebieg ma służyć rozwojowi wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów, którymi zajmuje się dana organizacja^{1 2}. Takie zainteresowanie superwizją pojawiło się wśród badaczy organizacji i zarządzania w społeczeństwach zachodnich jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku, pod wpływem głoszonych publicznie niepokojów na temat negatywnych zjawisk w środowiskach pracowniczych określanych wówczas hasłowo jako dehumanizacja pracy, alienacja, czy blues niebieskich kołnierzyków. Niepokoje owe można streścić w tezach, że ludzie czują się niezdolni do wpływania na swoje życie, mają bardzo ograniczoną kontrolę nad tym, co się z nimi dzieje w ich miejscach pracy. Badania związków zachodzących pomiędzy stylami kierowania a zadowoleniem z pracy podwładnych dostarczyły wiele przesłanek do poszukiwania skutecznych metod zarządzania z udziałem pracowników³. Jedną z takich metod jawi się superwizja, którą pierwotnie utożsamiano ze wszelkiego rodzaju nadzorem. W nowym rozumieniu superwizja zaczęła być postrzegana jako dialog między pracownikami a kierownikami na temat skutecznego rozwiązywania problemów w pracy.

Przykładem takiego rozumienia superwizji jest jedna z amerykańskich koncepcji zarządzania szkołą, w której metodę tę traktuje się jako element zwiększania efektywności, czyli sprawności w osiąganiu celów szkoły postrzeganych jako wypadkowa z równą uwagą rozpatrywanych oczekiwań administracji systemu edukacyjnego, rodziców, nauczycieli, społeczności lokalnej, jak również

1

1 L.W. Rue, L.L. Byars, Supewision. Key Link to Productiuity, Irvin, Homewood 111, 1990.

2

T.R. Mitchel, C. M. Smyser, S.E. Weed, Locus of Control: Supewision and Work Satisfaction, „The

3

Academy of Management Journal”, nr 3,1975, s. 623-631.