78 Ciągłość funkcji
hm xain — == 0 (zobacz Przykład 2.7 «)) oraz h(0) = 0. Zatem funkcja h jest ciągi* uiif w punkcie xo*ft
d) Dziedziną funkcji p jest zbiór (~oo,3)U (3,oo). Ponieważ funkcja ngń (z7) jest ciągi* na zbiorze (-oo,0)U (O.co), więc funkcja p jest ciągła na przedziałach ( —oo.O), (0,3), (3,oo). Zbadamy teraz ciągłość tej funkcji w punkcie xq = 0 (nie badamy ciągłości funkcji w punkcie 3. bo nie należy on do dziedziny). Mamy p(0) = 0 oraz
•8" (**)
■—o sgn (x - 3) -1
Zatem funkcja p nie jest ciągła w tym punkcie. Ostatecznie funkcja p jest ciągi* n* zbiorze (—cc, 0) U (0.3) U (3. oo).
Przykład 3.3
Dobrać parametry a,b € R tak, aby podane funkcje były ciągłe we wskazanych punktach:
»)/(*)4“ + 1 dU'<f' »*)9<*)-(‘rCtg* d'“ Zj40,
^ sinx+ 6 dla x > —, [ 6 dla x = 0,
= 0.
Rozwiązania
Funkcją / jest dągła w punkcie xo, gdy jest w tym punkcie ciągła lewostronnie i prawostronnie tj.
lim /(x) = / (x<>) = lim /(*).
a) Funkcja / jest ciągła lewostronnie w punkcie xq = j, bo jest funkcją liniową na
przedziale oo, . Obliczamy granicę prawostronną funkcji / w punkcie xq = Many
lim /(x) =* lir* (sin x + 6) = 1 + b.
Ponieważ / jgjj = + 1 , Hęc funkcja / będzie ciągła w punkcie xo = gdy
ayk* pif I + b = + I. Zatem funkcja / jest ciągła w ptnkcie xo = gdy liczby
rzeczywiste o,fc spełniają warunek 6 s= aj.
b) Rozważymy trzy przypadki: I. o > 0; U. ct < 0; UL o = 0. W pierwszym przypadku mamy:
fcn g(x) = lim aretg £ = oraz lim y(x) = lim arptg - = ~
• 'O" * • * iói «—A# X 2
— w a—w* — • —
Zatem dla Jednego ń > 0 foi keja g nie jest ciągła w punkcie zo = 0. Rozumując podobnie otrzymamy, ie funkia f nie jest ciągła w punkcie x0 = 0 także dla żadnego o < 0. Gdy
a * 0. Wtedy mamy llmg(,) = fonO - 0. Ponieważ g(0) = 6. więc funkcja g jat ciągła tylko wtedy, gdy 6 = 0. 0«talcćżnte. funkcja g jot ciągła w punkcie io = 0 tylko dia OsOi&aO.
• Przykład 3.4
Uzasadnić ciągłość podanych funkcji na R:
a) /(*) = < |*| - 1 d,a W * l b) g{x) = £(x)sin*x.
U dla |x|== l;
Rozwiązanie
Funkcja jest ciągła na przedziale otwartym, jeżeli jest ciągła w każdym punkcie tego przedziału.
a) Zauważmy najpierw, że dla |x| ? 1 mamy
|*!-I {*1-1 fPi--+ +ij.
Pokażemy, że funkcja / jest ciągła w każdym punkcie xo, spełniającym warunek |*o| j* 1. Mamy bowiem
lim
x4-i 4-i
Co oznacza, że funkcja / jest ciągła w zo. Niecił teraz *o będzie liczbą spełniającą warunek |*o| ~ 1. Wówczas mamy
/(*o) = 4 oraz [(|*j +1) (*ł + l)J = (|*ol + 1} (*o + 0 = 4-
Oznacza to, że funkcja / jat ciągła także w tym punkcie. Zatem badana funkcja jest ciągła na R.
b) Najpierw pokażemy ciągłość funkcji g w punktach zbioru
. ..U (—1,0) U (0.1) U (1,2) U (2,3) U... .
Niech *o będzie dowolnym punktem tego zbioru, tzn. niech *o G (k,k+ 1) dla pewnego A: € Z. Wtedy mamy g (zo) = B (zo) sin kxq = Ar sin x*o. Ponadto
lim 0(*) = Hm £(x)sinjrx ======= lim kainnz = fcsin xzo.
Zatem funkcja g jat ciągła w punkcie *o i w konsekwencji we wszystkich punktach wskazanego zbioru. Przechodzimy teraz do zbadania ciągłości funkcji g w punktach zbioru Z. Niech *o = A:, gdzie k € Z. Wtedy mamy
$ (*o) = £(fc) «n nk =s A: • 0 w 0.
Ponadto
lim $(*)= Hm £(x)smxx===== lim (Ar-l)sinxx = (Ar--l)-0 = 0.
KBBBl