Zofia Jacukowtcz Skutcciny systom wynagradzania w firnu.
Do osiągnięcia dobrych efektów pracy potrzebne są:
• posiadanie przez pracowników odpowiedniej wiedzy i umiejętności oraz znajomości zadań stawianych im do wykonania;
• umiejętne kierowanie pracownikami i dostosowywanie zadań do cech pracowników czy odwrotnie - dobór pracowników do określonej pracy,
• motywowanie do pracy poprzez program oceny efektów pracy i ich premiowanie.
W literaturze występuje pogląd, że motywowanie do zwiększania wysiłku i starań pracownika jest skuteczne wówczas, gdy pracownicy są przekonani, te różne poziomy wykonania są proporcjonalnie wynagradzane. W tym celu pracodawca powinien spełniać następujące warunki:
• być wiarygodnym w swych obietnicach, bo nadzieja pracowników, że zwiększenie wysiłku doprowadzi do wzrostu wynagrodzenia, jest podstawą zaufania: nie należy obiecywać niczego ponad to, co można zrealizować,
• różnicować wynagrodzenia w zależności od wkładu i efektu pracy,
• informować i wyjaśniać zależności między efektami pracy a wysokością wynagrodzenia.
• nagradzać po zwiększeniu wysiłku, a nie w nadziei, że zwiększenie wynagrodzenia stanie się powodem większej staranności i efektywności pracy,
• premiować wykonanie przewyższające ustalony poziom, dodatkowy wkład i efekt pracy1’.
Szczegółowe rodzaje efektów pracy występujące w różnych jednostkach organizacyjnych i na różnych stanowiskach będą przedstawione w dalszej części niniejszego rozdziału.
A Kouirój. Pomiary i ocena efehówpracy, ZNZ, Warszawa 1
Podstawą dokonania oceny efektów pracy jest dobór odpowiednich kryteriów, według których będzie ona przeprowadzana. Powinny być one obiektywne, stosunkowo stabilne, znane i akceptowane przez zatrudnionych, wzajemnie nie-sprzeczne.
Proces pomiaru efektów pracy jest bardzo złożony. Wynika to z różnych aspektów tego procesu, który przybiera postać: obserwacji i oceny, przekazywania informacji zwrotnej, interwencji organizacyjnej. Co więcej, łączy on w sobie proces obiektywnego pomiaru i obciążony znacznym ładunkiem emocjonalnym proces oceny. Decyzje w tej sferze są z jednej strony subiektywnie ważne i obiektywnie konfliktogenne, a z drugiej strony silnie motywujące lub - w przypadku nierzetelności, nieprawidłowości przeprowadzenia oceny - demotywujące.
Pomimo trudności w ocenie efektów pracy w teorii i praktyce, dąży się do stworzenia idealnego systemu ocen. Tak np. L.W. Porter, EE Lawler i J.R Hackman w latach 70. sformułowali założenie takiego systemu. Według nich idealny system charakteryzuje się następującymi cechami20:
• stosowane mierniki efektów obejmują wszystkie zachowania i wyniki, które mają być osiągnięte.
• mierniki odnoszące się do zachowań są na tyle obiektywne, na ile jest to możliwe.
• umiarkowanie trudne cele i wzory wykonania ustalane są na przyszłość.
• stosowane są mierniki, na które ma wpływ indywidualne zachowanie.
• oceny dokonywane są w cyklach zbliżonych do okresów. w jakich mierniki odzwierciedlają zachowanie i jego rozwój.
• oceniani mają możliwość uczestnictwa w procesie oceny.
• system ocen efektywnie współdziała z systemem wynagradzania.
Inni autorzy uzupełniają te cechy o następujące warunki2:
• naczelne kierownictwo powinno być przekonane do idei oceny.
• projektowanie i wdrażanie systemu powinno być konsultowane z kierownikami, pracownikami i reprezentantami związków zawodowych.
• systemy ocen powinny być na tyle proste, na ile jest to możliwe,
• powinna być ustalona procedura stosowania systemu ocen efektów prac).
* LW. Porter. EE Lawler, J.R. Hackman. Bdutiżtor in orgam&tions. McGmw-Hilł, New York 1973,5.339.
11 Employee appraisal, ACAS. Advisory senes of brA .i s n i. 11. London ■ 18S. Po^jJę W A. Kozdrój, Pomiary i ocena efektów pracy, ZNZ. V "s. ' 9 “.
- 93 -