DSCN6632 (Kopiowanie)

Biologia - repetytorium dla matursy.

(ryc. 8-65). Opona miękka (naczyniowa) przylega bezpośrednio do rdzenia. Opona twarda wyściela kanał rdzeniowy. Opona pajęcza rozpostarta jest pomiędzy dwiema poprzednimi. Przestrzenie pomiędzy oponami (a także kanał rdzeniowy) wypełnione są ołyne^ mózgowo-rdzeniowym. który chroni delikatne struktury przed urazami o ściany kręgów.

Na przekroju poprzecznym (ryc. 8-65) w rdzeniu kręgowym wyróżnić możemy dwie części: substancję białą rdzenia, leżącą obwodowo i substancję szarą umieszczoną w centrum wokół kanału środkowego w kształcie litery „H”. Substancję szarą podzielić można na sześć części. Ku przodowi tworzy ona dwa rogi przednie (brzuszne), do tyłu dwa rogi tylne (grzbietowe), zaś po bokach niewielkierogj boczne (w których są ciała neuronów układu autonomicznego). W rogach przednich znajdują się ciała neuronów ruchowych, których aksony biegną z rdzenia do mięśni. Wszystkie pozostałe neurony rdzenia są neuronami pośredniczącymi. W pobliżu rogów tylnych, lecz już poza rdzeniem, znajdują sięzwoje rdzeniowe, mieszczące ciała neuronów czuciowych.

szlaki ruchów mięśni PRZÓD

Ryc. 8-65. Rdzeń - przekrój poprzeczny (ID).

Substancję białą stanowią pęczki włókien zmielinizowanych tworzące szlaki (drogi): wstępujące (przewodzące impulsy z nerwów obwodowych do mózgu) i zstępujące - przenoszące impulsy z mózgu do efektorów. Wieloletnie badania neurologów i neurochirurgów pozwoliły na dość dokładne poznanie przebiegu szlaków; niektóre z nich przedstawiono schematycznie na ryc. 8-65. Wszystkie włókna rdzeniowe krzyżują się (czyli przechodzą z jednej strony ciała na drugą), tak, że lewa część mózgu odbiera bodźce z prawej połowy ciała i odwrotnie. Znaczenie tego faktu nie zostało do dziś wyjaśnione.

8.8.13.2. Mózg

Wprawdzie mózg (łac.: encephalon) jest - filogenetycznie rzecz biorąc- rozszerzeniem rdzenia kręgowego (porównaj ryc. 7-178 i rozdz. 7.4.6.3.22.), jednak mózg człowieka (poza wczesnymi okresami rozwoju) w niczym nie przypomina rdzenia. Jest bardzo duży (jego masa u człowieka dorosłego waha się od 1200do 1600 g; przeciętnie wynosi 1350 g u mężczyzn i 1250 g u kobiet, zależy to od masy ciała i od wieku- maksymalny ciężar osiąga po 20-tym roku życia) i skomplikowany. W rozwoju zarodkowym powstają trzy pierwotne pęcherzyki mózgowia: przedmózgowie. śród mózgowie i tyłomózgowie. W dalszym rozwoju przedmózgowie różnicuje się na przodomózgowie (kresomózgowie) i międzymózgowie, a tyłomózgowie wytwarza rdzeń przedłużony i móżdżek. W wykształconym w pełni mózpi człowieka możemy zatem - nawiązując do filgenezy i ontogenezy - wyróżnić prmrinmfaywk czyli RreiOmÓZgOWle (łac.: telencephalon), międzymózgowie (idiertcephalon), śród mózgowie {mesencephalon), tyłomózgowie (meieiicephalóh) i rdzeń przedłużony (myetencephalon). Rdzeń przedłużony (czyli rdzeniomózgowie) odpowiada zamózgowiu niższych zwierząt i w starszej literaturze bywa tak określany. Dowodem na wspólne pochodzenie rdzenia i mózgowia jest także obecność w mózgowiu kanałów przewodzących płyn mózgowo-rdzeniowy, mających połączenie z kanałem centralnym rdzenia. Przewody te różnicują się w procesie rozwoju wraz z poszczególnymi pączkami mózgowia, jednak pozostają z nimi w łączności, tworząc komory: dwie komory boczne w obrębie kresomózgowia(I i II komora), komorę trzecią w obszarze międzymózgowia i czwartą w rdzeniu przedłużonym i częściowo w tyłomózgowiu.

U człowieka kresomózgowie i móżdżek ze względu na swą wielkość praktycznie przykrywą* wszystkie pozostałe struktury. Dlatego też dla celów fizjotogiczno-klinicznych stosuje się często uproszczony podział mózgowia na mózg (w skład którego wchodzą dwie półkule kresotnózgowu i jądra podstawy), móżdżek i pltó mózgu (do którego zalicza s.ę pozostałe struktury, od międzymózgowia aż po rdzeń przedłużony).

jtany

pdaąhjes

jgfeśsjo at iMtofach ■MRń

Ni nimfa Mhlcsąd

a. A

■"■s L

\