DSC87 (4)

Rozdział drugi

SZEKSPIR

I JEGO POPRZEDNICY

| warezGŚć Williama Szekspira rozpoczyna i kończy komedia. U progu kariery stoją Stracone zachody miłości (ok. 1594), Poskromienie złośnicy (1594) i Komedia omyłek (ok. 1593), u końca stoi — Burza (1611). Nadal barwy i kształt komedii romantycznej, lecz wiele wskazówek, które posłużyły do jej rozwoju, zawdzięczał swym młodszym współczesnym.

KOMEDIA ROMANTYCZNA

Nastrój komedii romantycznej wywodzi się koniec końców z tragikomicznych prób w rodzaju Clyomon and Clamydes, lecz tego rodzaju sztuki posiadały dwie oczywiste słabości: brakło im jednolitej atmosfery, zaś stylistycznie były żałośnie nieudolne. Brakło im ducha i dobrej formy Około 1584 r. młody student oksfordzki, John Lyly, związał się z zespołem chłopców-aktorów z Kaplicy Królewskiej i od Sw. Pawła. Dla nich to napisał sztukę Campaspe, noszącą podtytuł „prześwietna komedia", a na poszczególnych stronicach zwaną „komedią tragiczną”. W tym samym roku ukazał się drugi dramat, Sapho and Phaon, wkrótce zaś potem nastąpiła Galathea. Atmosfera tych utworów był stara i nowa równocześnie.

Autor niewątpliwie zna klasyków; nie usłyszymy tutaj bełkotu Aleksandra i Podstępu; akcja Campaspe dzieje się w Atenach, a postacie noszą odpowiednie imiona. Jest to również pisarz dbający o styl. Znikł stary czternastozgłoskowiec, a na jego miejsce pojawia się wysoce kunsztowna, elegancka proza:

— Parmenio — mówi Clitus na samym początku sztuki — Parmenio, trudno mi wyrazić, co bardziej zasługuje na pochwały w zwycięstwach Aleksandra, jego odwaga czy łaskawość, jako że jedna jest stanowczością nie znającą strachu. druga zaś wspaniałomyślnością dotąd nie znaną. Teby znikły z powierzchni