DSC27

38    2. Rozwój fizjografii urbanistycznej

W 1938 r. S. Leszczycki przedstawi! opracowanie Region Podhala, w którym szeroko opisał warunki środowiska przyrodniczego. Opracowanie to stanowiło podstawę do sporządzenia planu regionalnego.

Osiągnięcia architektury i urbanistyki polskiej okresu międzywojennego były poważne. Rozwinęła się wówczas sztuka kształtowania przestrzeni otwartych i terenów zielonych, czego przykładem jest założenie słynnego parku w Żelazowej Woli, przy dworku Fryderyka Chopina, według projektu architekta F. Krzywdy-Polkowskiego. Osiągnięcia tamtego okresu oddaje trafnie nazwa „polska szkoła architektury i urbanistyki”; jej twórcy nawiązywali do nurtów architektury światowej i wnieśli własny wkład w praktyczne i teoretyczne podstawy planowania przestrzennego.

W latach 1939-1945 oficjalnie nie prowadzono żadnych prac. W 1942 r. jednak w konspiracji kontynuowano prace nad planem rozwoju przestrzennego Warszawy*. S.Z. Różycki wykonał opracowanie, w dość szerokim ujęciu, środowiska przyrodniczego Pasa Otwockiego i Wielkiej Warszawy. Prowadzone były badania nad określeniem funkcji poszczególnych obszarów miasta. W tym okresie zainicjowano też opracowania o kierunku funkcjonalnym w fizjografii (Różycka 1965).

2.6. Rozwój badań fizjograficznych po II wojnie światowej

W maju 1945 r. utworzono Główny Urząd Planowania Przestrzennego Kraju i regionalne dyrekcje planowania przestrzennego. W związku z odbudową i rozbudową miast oraz lokalizacją inwestycji powstało zapotrzebowanie na opinie i ekspertyzy fizjograficzne i geotechniczne. Wykonywano je w pierwszej w Polsce, utworzonej przez J. Chmielewskiego, Pracowni Fizjograficzno-Urbanistycznej przy Wydziale Urbanistycznym w Biurze Odbudowy Stolicy (BOS)’, której kierownikiem został S.Z. Różycki (ryc. 2.3). W 1947 r. kierownictwo Pracowni Fizjograficzno-Uibanistycznej objął M. Prószyński i pozostawał na tym stanowisku do maja 1954 r. Następnym kierownikiem pracowni został B. Czechowicz, mianowany w czerwcu 1954 r.

W kwietniu 1946 r. ukazał się dekret o planowaniu przestrzennym kraju. Zawierał on schemat organizacyjny planowania przestrzennego oraz tryb sporządzania, zatwierdzania i wdrażania planów urbanistycznych (ryc. 2.3). W 1947 r. rozpoczęto wykonywanie w Centralnym Biurze Projektów i Studiów Budownictwa Osiedlowego „ZOR” planów osiedli robotniczych dla całej Polski. Materiały fizjograficzne przygotowywał Zespól Fizjograficzny powołany przy tym biurze. W 1948 r. z inicjatywy S. Zielińskiego prze-

I W t^f*¹** 1940-1942 Stefan Zbigniew Różycki współpracował z J. Chmielewskim i S. Syrkusem, pnygMowiąąs matrnaty do opracowania fizjograficznego na potrzeby odbudowy i rozbudowy stolicy, g / Róryckj wykami tak/e dla grupy kierowanej przez M. Kaczorowskiego specjalne opracowanie fizjo-gm**'— dotyczące obsrani świder-Ol wock-śeiborów, wraz z mapą geologiczną warszawskiego ze-wodo nmmIuuhowmb w pMl 1:25 000 i jej pomniejszeniem do 1:100000.

I Anwwzśo w styczMo 1945 r,