Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (41)

■■ Nw ma

.. chiiukiei/c alsoyjno-symho,.,,*,,,, _ _m    ,_rK P-'*

K-M.-n.cp. s/czuiolapa. k-/« im. „_c wi^oy-n imieniu wale/ye m i wuk.u m n.u mw.ii., i i.inreiłM W i_r„    _pm<Ul *trr»/> *•«»"«]

ini.il/ii- iwlyckic), vpoli.nl kioiycli Spanieć; iz> sutiJ.ijKi 11•ł^,***M mc •! |W«i pic/wszy.

•aima MC i lyc- — Mlq jeJn-k.    P"*

lemiiye* *ęatr*rmej — « >    .*• Ute m Nm> Kydrcwskwj « I jedynymiX]

/hior/c poetyckim. /jlyiulo«..n>m Uniiio(IV**# N-*fc*w|w> ww»sz f*ełj '/•■ •    »>»olłl MN rl ■■'UV pratniy ŁOI klci>k.iln>. t. .lup nn./*..

mc • mm kripadanw - NtenM- K»#|* Rydzewskiej « '«*a* 11I4 - iuwii|/uj-i. I Jo cksp.CM«*m/niu. • do Muntei - i.l ./>.« a..r I (Mrhi/«v MC w wielkim mdCK. Podobnie j-k ilnd> »ł **• Vfc>K #r/>i>nd ptf Juch luuaiaiyim ł^dfcuifii dla ka/drgo M/kv_f . leipienu Sl«d np mmi fl-i* *» ^mttzeme. notaKrm.

« caa-ac 1 - ggłmmną » Pieimath fmotwanek — abolicjonistyczna ^

udu— KaiMBMRa W*ffy*i-cgo

Kwadry ga iu ogół była jrorjskajuz samr tytuły iouLm */•*•*>. *> , mhih. IV. filii Kil wska/ywdy Air mula uk/e swoją ..sekwencją wi«j,l,-rrprrzrnliiwiili /u Sfbb«is/n.k » Oesickziik p.*eo » owym ./..>■, dn<e p*«> n fatach IW I9.ll ka/ily / nich wydał 4 tomiki wiertzy, w lym Cicsicftrul *, ze /a,imtenn)mi tytułami Chan u ••NM.nh (192711 Wtei Obydwaj opiewali uroki wsi Słnbodmk czynił to w sposób h.ud/.rj hieno, słyli/jhutii. klasycy żujący W jego wierszach rewoJucyjnoie iik- <ujk/cacUi*« przeplatała mc / uli ..naturalna" niejako wcMokria. wicfhHirł Kirlunmi*q,

1 Suit- SMuW nic mul danych u Wandą Waulcw tka a potęp a ■,

On udzie stulecia. Aułcniyc/nic — 1 ujmująco — brzmiał) odfomua ^ pisane w p«ms»/cj ok*«. nsur o polskim pdnoty nw porty />Jim.l_r; pKhdwiu. sprawa, którą SMndnik traktował 1 wicks/4 ni/ mrii jju..-.

Odnwcww. h ipmh bk/My tradycjo* romantyzmu 1 MUą f\,\ l./ijffu.. d uc temat w u c/y rac/ej natury, przyrody, w poezji st Cirsielw/ki. /res/tj porty, którego związek / Kwadry ga byl pi ...we >yt«» formalny Powiedzieć mo/na. tf jc<li SJoiudoii kucłuł wici Ute fu* ud, /uk kichał ya metafizycznie Byl po trosze hifozoistą prrypnjadp gd)by ~ pxW»r jak Pawlikowska    życic duchowe przyiisl/ic /Mig

lascynacfc Leśmianem Air przyroda stanowiła dlad przede a iły* trampolin, Ctroclczuk byl poeta lotu. gwiazd, kosmosu. W tty Mm najchętniej snuł filozoficznie m/wa/ania. pytał — nieraz trochę tan*

i.U

— o sens . w ula. toczył — podobnie jak Schyla, ale huczniej .jKUyjPer B"|'ic»i, dawał po niJodopoMu wyraz jakimś snom o polęd/c 1 *«« mach...

jijt.-łwiik nie wszyscy poeci Kwadrygi realizowali jej program, grupa u _(lypdł jednak znaczna rolę w- poszerzeniu i gniot.mamo w ówczesnej poezji uspołecznionej, obywatelskiej. Jeśli poeci-rew ołucjocmci spełnili pod M*«ijłędcni funkcje awangardy, kwadryganu otwierali juz masowy pochód ^■•społeczników.

ho» uspołecznienia się poezji polskiej przybicr.il zresztą w owym czas* ^MKjnc formy. Miał także swoją wersje . .p.nist w«•wotwórczą" — w Śptr »** r Uteaypotpolilej Julu Kurka, i wersję .obywatelską" - w Pcmrnne do Iwaszkiewiczu. Tu nacisk położony został me na laki czy inny program (..tyczny, czy społeczny, lecz na sam faki konieczności podjęcia obowiązków pcty^liywaicla. Raczej poszukując nowej polskiej ideologii, ni/ znajduje ją. Kaakiewicz nawiązywał przy lym do tradycji i przypominał, że obowiązek ten uaypelnianic ..straszliwego testamentu" wielkich poetów romantycznych V zasadzie jednak proces uspołecznienia zbliżał poe/yc do codziennej mezywiłloSci. Poezji lej w szerszym niż dotychczas zakresie objawił sic teraz - i mowa tu już o pierwszych latach wielkiego kryzy m» — człowiek prosty i człowiek biedny, chłop, robotnik, bezrobotny, jego ubóstwo czy nędza, jego glWl-Chceiny żarcia" — wołają Bezrobotni z wiersza plukowskiego). brzydota i niedostatek warunków bytowania i pracy, a tukże — związane / u. coraz Wdziej pogarszającą się sytuacją — konflikty klasowe i wynikająca z nich problematyka moralna. Zjawisko to zaobserwować można u poetów różnych mttMcji; oprócz Broniewskiego czy kwadrygantów. również — jak zobaczymy io niebawem — u awangardzistów u Peipera w Kronice dnia (w tomie Ru;| i .v Na przykład, u Przybosia w sponad (1930). u Kurka w Hitach na pomoc (1933). Tu także należą ..nuzcrabilistycznc" wiersze Wierzy ft»kiego z Piz nu (iuw|U'ć/m’h. niektóre utwory Tuwima, zawsze zresztą tymi tematami zafascynowanego. c/y Jastruna, wiele wierszy Mieczysława Brauna.

Rzecz jrau. zwrot ku całemu tentu kręgowi lematów przybiera najróżniejsze łtrufcy poetyckie i stanowi wyraz różnych ideologii. Najogólniej sprawę Wirując, powiedzieć można, że — po pierwsze — wskazuje on na pewne. ałyUkzującc społecznic i uaktywnione, upolitycznienie tej poezji: z tych lat (•chodzą m.m. pacyfistyczny w duchu socjalizmu, sławny wiersz Tuwima Do fnćtp} t:hnurlM i..Robotnik" 1929. przedruk w BiNii cy fańskiej) i poemat Peipera Na przykład — lematem jest proces brzeski przeciw opozycji parlamcn-ureej. który odbył się w Warszawie na przełomie 1931/1932 roku. Powiedzieć dalej rao/aa. że — po drugie — zwrot ten wiąże się z pewnym przesunięciem In .realizmowi”. Tu ekstremistyczne stanowisko zajmuje — znów — Peiper.

.-iłują,> w swoich poematach poezję stworzyć z gazety, z notatki prasowej hu sprawa, zc najciekawsze osiągnięcia poetyckie tego epizodu przynoszą poeci ukazujący nędzę i brzydotę życia niższych warstw społecznych w Lite- 135