Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (105)

zaliczyć moinu do nurtu Jilerastiej autobiografii lat d/iecinnjtfc, ciwh". pniewiż jednak nurt len był dotychczas zdominowany pr*, ^ — ni pierwszy plan w książcc tej    się jej współoJad *

kobiecości, zjawisku /alem niezmiernie charaktciy stycznym dla lepi ^ Znaczniej'/-! jeszcze role odegrało pod tym względem lyiułowtapw zben foiment: dz*tium, w którym autorka (miało przais^ Uświęconej tradycji, przedstawiając macierzyństwo jako bnrtatay macierzyńską nie jako instynkt, lec?, jako skomplikowane, powij ^ oporów bodziec sie uczucie.

Książki Kuncewiczowej należały do szerszego nurtu Irtcnckicpt • ^ nowa. wyemancypowana kobieta dokonywali obrachunku seksem i... mężczyzną. Tak np bunt — o wiele radykała*^ -przymusowi macierzyństwa głosiła w swojej poezji Marii -Jasnorzewska Problemy życia seksualnego — nierówne inek) o! czowcj — zaczęli juz wówczas poruszać Irena Krzywicka. W im _(>l, przejawiała się w literaturze rewolucja obyczajowa wiodąca ku isufc^ ■anerzyństwu (kampania, której przewodził Tadeusz Bny-fclefoiijj. pełnemu wyzwoleniu seksualnemu kobiety (kampaia. którą w Duudoafc zapoczątkował Juliusz Kaden-Bandrowskii (Notabene, także i kjmpam^ cnmcypKjc zawaimą i pełne - z tego wiośnie punktu widzeniu -r*^ wnkmc kobiety w małżeństwie wiąże uę w tych latach z nazwiskiem acftą» mowo o Włodzimierzu Perzyńskim jako autorze powieki i (erą JTJr/wnj

Dwie pierwsze książki Kuncewiczowej były. z całej oouwuorj | pg dzieł, najmniej nacechowane dalekim już i odkształconym pmmienmmi eksprojom/mu. Razem z następnym swoim utworem prazafcnlNpnfci muła przejść spod znaku Kadetu pod znak Nałkowskiej. Czy - wn sprawiedliwiej — pod znak swój własny.

10. PSYCHOLOGICZNY REALIZM KLASYCYZUJĄCY

Nurty cbprcsjonizującc: prymitywizm, oniiy/m. nietafoiyzm, ccchjjr j.^v»’‘ subtckiywi/acja (wota przedstawionego, zamiłowanie do niczwykMaaórt psychiki, skłmnok do indywidualizacji języka i podkreśleniajego Jkrt&M

Ówczesny psychologiczny rwlrm klasycy żujący pod wszyidamp względami jest ich przeciwieństwem.

Reprezentujący co pisarze dążą do przedstawienia świata iokrwM>* 262 sprawdzalnego: ich /JiMerrsowanu psychologiczne dotyczą aqo0o|t0

_tpOft    język, jakim operują, skłania się ku mowie potocznej i ku

środków wyrazu. W przeciwieństwie do nurtów ekspresjom żujących, ^parska tych realistów posługuje się wutotoami estetycznymi łtgnbytm. ^majt) idee umiaru i rygoru. W wyborze tradycji, do których nawiązuje. 0&X om mieć mc wspólnego i prozą młodopolską i którą nurty ipcsfoiuzujące są zawsze, słabiej czy silniej, powiązane, me stroni natfimiiM ^ fukprwałua dziedzictwa realizmu pozytywistycznego ani od filincji

Pr utrfoni psychologicznego realizmu klasycy żującego — jeśli traktować pgpke i w opozycji do kierunków eksprcsjomzujących — zaliczyć można <0t ipdród wydawanych w tym okresie powieki i zbiorów opowiadań; tędy _v.«irm przepływał główny nurt prozy, tu pomieścić się mogli nie tylko p«urze. l>V»cb peostou stylistyczna miała znamiona wysokiego artyzmu, lecz także a Dty dbali głównie o komunikatywnok swoich dzieł jfutiól zjawisk wybitniejszych należy tu wymienić twórczość takich pnany ^Rotr Chojnowski. Jerzy Kossowski, Irena Krzy w u la Tadeusz Kudliński, tfądi Melcer, Zygmunt Nowakowski, Stanisław Rembck czy — najbardziej „jód nich tradycyjny — Włodzimierz Perzyński. Zarówno jednak fili sjunlnej wyrazistego realizowania tendencji powyżej zarysowanych, jak płuc ambicje filozoficzne, oryginalność i odkrywczość analiz psychologie/-i)<h szczególne uwrażliwienie na zmysłowy konkret i „codzienność" przed-oisurego życiu — wszystkie te cechy reprezentowane przez troje najwybit-Kjuycfti realiuów Dwudziestoleciu: Nałkowską. Dąbrowską i Iwaszkiewicza - ikhoują do bardziej szczegółowego omówienia tutaj ich właśnie, a me myj narj twórczości z tego okresu

V pońc Nałkowskiej okres ten zosuje otwarty przez Chraras (192/1. jwdć irtWMCjuMlm". jak czytamy w podtymłc. Ta makdła -carodnqtka .-o — ratcz dzieje się w szwajcarskim uzdrowisku w Alpach, wśród Bińików i całej Europy — stanowi, dokonaną piórem pacyfistki, w sposób py tym niezwykle delikatny i jak gdyby mimochodem, w trakcie opowiadania .-dumnym dniu kuracjuszy, analizę nacjonalizmu, patriotyzmu i stosunków, jtor ptreją i powinny panować między narodami. Powieść była nianie jmatjBnałai". pisana z perspektywy curoporeimyanej Warto dodać, tt •MtomKitsowanie Europą Zachodnią i związane z nim poczucie curopr/diej nplłnot) kulturowej pojawiło się wówczas nie tylko u Nałkowskiej: by piypreieć reportaż Kadena Europa ;hi(ra timo czy. /właszwu. tom wkmy haitmrn JWw do Europy (I9JU (Są to lau. w których, docierająca Ukżr io Poliki. idea Paneuropy staje się przedmiotem obrad lip Narodów.J Wtedy W. w latach 1929-1930, ukazywał się — redagowany przez Stanisława

Sayfckicgo — miesięcznik „Europa"    263