Dwudziestolecie międzywojenne Jerzy Kwiatkowski (46)

penodyzacji. ofwvz — a i to nic be/wyjątkowo - łych okic*n». , . pr/crmany humory uwarunkowano %a gwałtownymi wydarzenimu nymi. l dnu «u dzień mieniącymi życie całego społeczeństwa '^ł'^M

Twh» tu pamiętuć u jednym jeszcze: o tym. że każdy .,Aics higA jea Hie tyle odcinkiem zawierającym mc miedzy punktami A , j mi czasu historycznego, ile pewną konstrukcją tworzoną piw mocklcm. który z owym odcinkiem czasu koresponduje, me j_CH ^ jedtuk rygorwu/n* ograniczony. Stąd możliwość „zachodzenia m ^ poszczcpohiych okresów. pewnego jak gdyby postrzępienia granic nju. ani. jcdncc/rsncgo Irwania końcowej fazy jednego /. nich t poct*w drtgłeeo

Cenna okolic r. 1932 — jak to zazwyczaj w takich przypadł** s,

—    daje się najłatwiej dostrzec / pewnego dystansu. z pewnej -wy-, _v takiej mianowicie, która pozwala jednym rzutem oka objąć poezję ^ Dwudziestolecia Mniej widoczny staje się wtedy okres przejściowy, wijtafc skomplikowany, najmniej wyrazisty, wyznaczony mniej więcej grancmi^-, 1927-1932. Z Cillą nahwnust oczy* isi ością występuje /.oadnicza cdr>«*» dzieląca modele poetyckie wczesnych i środkowych lal dwudziestych a)ag poetyckich środkowych i późnych Ul trzydziestych. Nic bez — -ćc niekiedy — wyjątków , rzecz jasna.

Zwróciliśmy już uwagę na dwie osie przesuwania się dominant, te. wnŁ których przemiany rozpoczęły się najwcześniej Jedna z nich to « -dywiduali/m — zaangażowanie społeczne, druga to oś: poezja ekspetynei.

—    tendencje klasycystyc/nc A oto dalsze wymiany dominant, następne pr przeciwieństw współtworzących opuzycję między pierwszym a drugimnote poezji Dwud/Ksiolecu aitystostwo — poezja postaw moralnych Sennie _ jętlintook' Proercsywizm — katastrofizm F.uropeizm — toino, Czas historyczny — czas mityczny. Cywiłr/ucjn - natura. Pejzaż m

—    pejm wsi. Wreszcie, jeśli chodzi o ogólną atmosferę lilozoficaą: pKiwizy plan wysuwa się i^o/yeja: racjontili/m — irracjonalizm; jeśli ttó o atmosferę emocjonalną. przypomnieć trzeba, częstsi powtarzaną u Kin

rzem Wyką. sugestywną formułę metafory lonacjajasiu tou.».-jj,-r

Przemiany te współ*wakowane hyly — rzec/ jasna — 6wc zesrate* Wchodził) w jej skład procesy dokonujące się w życ iu społecznym i pohro* knja. o których była juz po trosze mowa. a których konflikiowość nasilili* coraz hardziej. PU przełomowych wydarzeniach / lal 1929-1931 Ki

—    ulozenie obozu kurnego w Bcrc/ic Kartuskiej; rok 1935 — »'■ 144 ognnkzajaca demokrację, konstytucja, rok 1936 - Kongres Praco*#*

•; KAMENA tst

■■■iiiiiiii KUC KIM B0ÓUM9

«*•* VlOUU*H
IH#ICAV CflKWI	i—'i—
••ona		•
ui •« >n«		m m

mm

.Kwnenł", Chełm, 19.14 m 7. oU«lka i spis tniet

Kultury we l.wowic. bu 1936. 1937 — demonstracje robotnicze i strajki chłopskie. Największą rolę zaczynała tu jednak odgrywać sytuacja między-rundową. coraz wyraźniej zapow udając a kataklizm wojenny. tyra grożrwejszy. is oczekiwany w Lumpie /dominowanej przez bezwzględne, brutalne, agresywne lotalitaryy.my. Trwające od dłn/.s/cgo już czasu poczucie zagrożenia europejskiej kultury zostało w lalach trzydziestych poszerzone i zaostrzone. Stając się wl/ułcm juz me tylko odosobnionych intelektualistów, nabrało jednocześnie kształtów realnego, fizycznego mcbczpteezeństwa. grożącego zarówno ze wschodu, jak i zachodu. Datą przełomową był tu rok 1933. w który m do władzy w Niemczech doszedł hitleryzm.

Wymiana dominant w ówczesnej poezji polskiej nic byłaby jednak zapewne aż tak zasadnicza, gdyby me fakt — jednoczesnych — przemian w konfiguracji pokałeakiHcj.

I uk — po pierwsze - icraz dopiero, z pewnym więc opóźnieniem, ton polskiej poezji zaczynają nadawać poeci należący Jo tej części następnej po

145