138 Rozdział 8. Ceny usług turystycznych
który z zasady nie zna szczegółowej kalkulacji kosztu wycieczki, może odmówić uiszczenia opłat. Nie powinno też być żadnej wątpliwości, ile w ramach ceny wycieczki jest noclegów i jakie jest wyżywienie.
Cena podana w ofercie wiąże biuro podróży (art. 66 k.c.) i nie może być zmieniona z chwilą, gdy klient (adresat oferty) ofertę przyjął, co oznacza zawarcie umowy, chyba że zastrzeżono inaczej. Jeżeli w ofercie zastrzeżono obniżenie ceny w razie zawarcia umowy przed określoną datą, oferent jest do tej daty związany tą propozycją i nie może tego obniżenia ani zmniejszyć, ani anulować.
Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich nr 90/314 z 13 czerwca 1990 roku
0 podróżach turystycznych za cenę zryczałtowaną pozwala na podniesienie ceny wycieczki (imprezy turystycznej), jeśli jest to zastrzeżone w umowie i tylko w razie wzrostu kosztów transportu, wliczając w to koszt paliwa, zmiany należności i opłat obciążających usługi, jak opłaty załadunkowe lub przeładunkowe w portach morskich i lotniczych oraz zmiany kursu wymiany walut, jeśli ma to wpływ na ustaloną cenę. Ceny nie można jednak podwyższyć w okresie krótszym niż 20 dni przed datą rozpoczęcia podróży.
Podobne unormowanie zostało zawarte w art. 17 cytowanej Ustawy o usługach turystycznych. Oznacza to, poza wymienionymi okolicznościami i terminem, że ustawa nie pozwala, aby biuro podróży podniosło cenę wycieczki. Przepis ten jest przepisem szczególnym i nie mogą tu być stosowane art. 629-632 k.c. dotyczące wynagrodzenia kosztorysowego i ryczałtowego.
Biuro podróży nie może żądać od klienta dodatkowej opłaty, jeśli niewłaściwie lub błędnie ustaliło cenę wycieczki. Cena wycieczki nie może zostać podwyższona, nawet gdyby wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć w czasie zawarcia umowy (np. podwyższenia cen usług hotelowych za granicą), wykonanie umowy groziło biuru podróży rażącą stratą. Jest to bowiem ryzyko biura podróży.
Jeżeli natomiast w trakcie realizacji umowy zajdzie konieczność dodatkowych świadczeń, które nie były uprzednio planowane i nie mogły wskutek tego być uwzględnione przy ustalaniu ceny mającej charakter wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie świadczeń sporządził klient, biuro może żądać odpowiedniego podwyższenia umówionej ceny. Jeśli jednak klient zwrócił się o zorganizowanie imprezy, a zestawienie świadczeń sporządziło biuro podróży, może ono żądać podwyższenia ceny tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie było w stanie przewidzieć konieczności dodatkowych świadczeń (np. dodatkowego zakwaterowania lub wyżywienia z powodu strajku towarzystw transportowych). Nie jest zachowaniem należytej staranności ze strony biura podróży pominięcie konieczności dodatkowych świadczeń, wynikające z niewiedzy lub braku umiejętności w sporządzaniu kosztorysu, choćby nie dopuszczono się żadnego zaniedbania. Biuro podróży jako profesjonalista jest bowiem zobowiązane do podwyższonej staranności (art. 355 § 2 k.c.). Podwyższenie ceny zależy od zgody klienta na to dodatkowe świadczenie. Biuro podróży nie może jednak żądać opłaty za dodatkowe świadczenia, których konieczność wynikła z powodu okoliczności, za które biuro podróży lub jego kontrahenci ponoszą odpowiedzialność (np. błędnej rezerwacji samolotu
1 konieczności przedłużonego pobytu turystów)35.
35
Tamże, s. 73-75.