70 Rozdział 5. Rynek usług turystycznych
Stosunki równoległe zachodzące między przedsiębiorstwami turystycznymi lub między nabywcami usług turystycznych nie odzwierciedlają konfrontacji zamiarów sprzedaży z zamiarami zakupu. Treścią tych stosunków są:
• konfrontacja zamiarów jednych podmiotów świadczących usługi turystyczne z zamiarami innych usługodawców turystycznych,
• konfrontacja zamiarów jednych nabywców dotyczących kupna z zamiarami innych nabywców.
Bezpośrednim następstwem stosunków między usługodawcami lub między usługobiorcami nie mogą być akty kupna-sprzedaży. Jednak również stosunki równoległe, towarzyszące stosunkom wymiany, są podporządkowane kształtowaniu tych aktów. Konfrontacja zamiarów usługodawcy w dziedzinie sprzedaży usług z zamiarami innych usługodawców tworzy podstawę do podejmowania przez niego działań, których zadaniem jest pozyskiwanie klientów oraz nakłanianie ich do kupienia usługi turystycznej. Podobne działania zmierzające do pozyskania usługodawcy mogą być zrodzone pod wpływem konfrontacji zamiarów danego nabywcy dotyczących kupna z zamiarami innych nabywców. W ten sposób stosunki równoległe zachodzące między usługodawcami lub między nabywcami usług turystycznych wpływają na stosunki wymiany zachodzące między usługodawcami a nabywcami".
Podsumowując rozważania o pojęciu rynku, należy podkreślić, że ma on dwa oblicza:
• podmiotów, na które składają się sprzedający i kupujący oraz występujące między nimi związki i relacje,
• procesów kształtujących się w ramach funkcjonowania tego układu (w tym stosunków wymiany).
Dokonując klasycznego podziału podmiotów rynkowych, wraz z odniesieniem się do rynku usług turystycznych, podmiotami tego rynku będą:
1. W grupie nabywców:
• indywidualni (gospodarstwa domowe),
• instytucjonalni (podmioty kupujące masowo usługi turystyczne, np. dla potrzeb turystyki zdrowotnej, socjalnej czy kongresowej).
2. W grupie oferentów:
• przedsiębiorstwa turystyczne zajmujące się organizacją oraz pośrednictwem sprzedaży gotowych pakietów turystycznych,
• przedsiębiorstwa turystyczne świadczące usługi cząstkowe.
3. W grupie podmiotów polityki turystycznej:
• organy polityki centralnej - tworzące ramy funkcjonowania rynku,
• jednostki samorządu terytorialnego - zajmujące się tworzeniem lokalnego i regionalnego produktu turystycznego,
• organizacje i stowarzyszenia branżowe w turystyce,
• samorząd gospodarczy.
Ze względu na źródło utrzymania wyodrębnia się następujące grupy gospodarstw domowych:
• gospodarstwa pracowników (dochód z pracy najemnej - pensja),
Tamże, s. 16.