10.6. Polityka Unii Europejskiej wobec turystyki 179
Gospodarka turystyczna Unii Europejskiej jest wspierana głównie za pośrednictwem dotacji z funduszy europejskich oraz pożyczek Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Głównym celem owego wsparcia jest m.in.:
• doskonalenie oferty turystycznej poszczególnych regionów Unii,
• wzrost profesjonalizmu zatrudnionych w sektorze turystycznym,
• wspieranie kooperacji przedsiębiorstw,
• opracowanie i wdrożenie strategii rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem „endogenicznych potencjałów” poszczególnych regionów.
Unia Europejska finansuje rozwój turystyki nie tylko na swoim obszarze, ale także aktywnie wspiera działania podejmowane przez państwa starające się o członkostwo w jej strukturach oraz państwa, które takie członkostwo uzyskały. Finansowanie to dotyczyło i dotyczy także Polski w okresie zarówno przed-, jak i poakcesyjnym. Program bezzwrotnej pomocy finansowej jest elementem funduszu Phare. Polska jest jednym z największych odbiorców tej pomocy. Na podstawie opinii międzynarodowych ekspertów, że przy stosunkowo niewielkich nakładach inwestycyjnych polski przemysł turystyczny ma duże szanse na szybki i dynamiczny wzrost oraz. że może stanowić koto napędowe rozwoju innych branż gospodarki narodowej, powstał program Phare-Tourin. Artykuł 88 Układu Europejskiego stwierdza, iż strona polska i unijna powinny dążyć do intensyfikacji i rozwoju wzajemnej współpracy, wprowadzając m.in. ułatwienia w dziedzinie wymiany turystycznej, zwiększając i ulepszając przepływ informacji, sprzyjając wymianie know--how, realizując wspólne przedsięwzięcia. Działania przedczłonkowskie - inicjowane przez polskie instytucje - m.in. skupiały się na wprowadzeniu zmian w systemie zarządzania turystyką w Polsce (np. powołanie Narodowej Organizacji Turystycznej), włączeniu programów związanych z gospodarką turystyczną do dokumentów rządowych (Strategia dla Polski, Koncepcja Polska 2000 plus. Koncepcja gospodarki przestrzennej kraju), realizacji zagranicznych programów pomocowych na rzecz rozwoju turystyki (głównie Phare-Tourin), przygotowaniu programów rozwoju i promocji produktu turystycznego, szkoleniu kadr, dostosowywaniu struktury organizacyjnej gospodarki turystycznej do warunków gospodarki rynkowej, m.in. dzięki aktywnemu wspomaganiu procesu prywatyzacji w turystyce, dostosowywaniu polskiego prawa w dziedzinie turystyki do wymogów prawnych Unii Europejskiej.
Pierwszą fazą negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej był screening, polegający na przeglądzie prawa wspólnotowego i zgodności z przyjętymi w nim rozwiązaniami polskich aktów prawnych. Prowadzone w latach 1995-2000 działania mające na celu dostosowanie polskiego prawa wspólnotowego w dziedzinie turystyki dotyczyły następujących obszarów tematycznych:
• ochrona1 konsumentów; eliminacja barier utrudniających swobodę świadczenia usług turystycznych; zapewnienie jednolitego, minimalnego poziomu tej ochrony;
• małe i średnie przedsiębiorstwa turystyczne;
• swoboda podejmowania działalności gospodarczej i świadczenia usług;
• statystyka turystyki34.
34 H. Zawistowska, Turystyka w negocjacjach z Unią Europejską. Stan aktualny i perspektywy, „Doradca Hotelarza" 2002, nr 11, s. 2-3.