Ekonomika turystyki R Łazarek (123)

parcia dla rozwoju zakwaterowania o odpowiednio tańszym wyposażeniu oraz urządzeń uzupełniających (np. obniżenia taryf przewozowych we wszystkich rodzajach transportu)³³.

Szczególnie wyraźne sformułowania w kwestii turystyki socjalnej pod adresem państw i rządów znalazły się w sprawozdaniu sekretarza generalnego światowej Organizacji Turystyki na światowej Konferencji w sprawie Turystyki w Manili w 1980 r.

W rozdziale Najpilniejsze zadania w zakresie turystyki czytamy: „[...] prawo do wypoczynku, rekreacji i urlopów, stąd także do turystyki, uważanej za formę wypoczynku, jest w każdym nowoczesnym społeczeństwie jednym z podstawowych celów dobrego samopoczucia społecznego [...]. Przyznanie prawa do wypoczynku, wakacji i turystyki pociąga za sobą nie tylko proces psychologiczny, odpowiedni do rozwoju gospodarczego, ale bezpośrednio i nieodwracalnie powoduje łańcuch zjawisk ekonomicznych, które państwo powinno dostrzec nie zaniedbując globalnych wysiłków o rozwój Państwa powinny podjąć kroki prawne i ekonomiczne w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb w razie gdyby siła nabywcza nie była wystarczająca dla każdej grupy społecznej [...]. Przypomina się, że wśród podstawowych potrzeb powinno figurować prawo do wakacji i możliwość materialna korzystania z nich. W przeszłości turystyka była niekiedy uważana za rozrywkę luksusową. W przyszłości jednak koncepcja ta jest nie do przyjęcia. Powinno się zapewnić równowagę między czasem pracy i rozrywki, a więc w konsekwencji prawo do pracy i do różnych form wypoczynku fizycznego oraz psychicznego, a więc także do turystyki.

W krajach, w których przyjęto społeczną zasadę płatnych urlopów, państwo powinno zapewnić swoim obywatelom prawo do korzystania z tego tak samo, jak zapewnia oświatę, opiekę zdrowotną, emerytury. W ramach tego zadania państwo powinno uświadomić swojej ludności implikacje gospodarcze i przestrzenne rozszerzania rynku wakacyjnego, a czyniąc to powinno brać pod uwagę motywacje, które leżą u podstaw popytu turystycznego, takie jak rozwój kulturalny, zmiana otoczenia, potrzeba poznawania innych narodów i innych obyczajów.

Państwo powinno działać opierając się na rzetelnych prognozach i w przekonaniu, że - bez względu na etap rozwoju - każdy człowiek i wszystkie warstwy społeczne, nawet najgorzej uposażone, powinny móc korzystać z prawa do wakacji [...].

Państwa, w których zasadą społeczną są płatne urlopy, powinny dbać, aby zasada ta nie była czysto formalna, tzn. powinny podejmować w porozumieniu z pracodawcami i związkami zawodowymi odpowiednie kroki zmierzające do lepszego wykorzystania wakacji przez wszystkich pracowników,,³⁴.

^JJ GKKFiT: Sprawozdanie oraz dokumenty końcowe Konferencji w Sprawie Turystyki i Podróży Międzynarodowych, Rzym 21 sierpnia-5 września 1963, s. 66 (materiały powielone).

³⁴ WTO: Sprawozdanie sekretarza generalnego WTO z przygotowań do Światowej Konferencji Turystyki, Manila 1980. Doc. A/3/13b (materiał powielony).

125