198 7. Kuch turystyczny
pozycję w dochodzie narodowym wytworzonym, a w I9HH i ich udział wyniósł I 9% całego dochodu.
Również Malediwy należą do państw, w których turystyka stanowi poważne /.uwiło dochodów państwa. Daje ona 18% produktu narodowego brutto, zatrudnionych w niej jest ponad 8000 osób (20% stanowią cudzoziemcy, głównie ze Sri Lanki). Rozwój turystyki rozpoczął się na Malediwach w początkach lat siedemdziesiątych, w 1978 r. wprowadzono pierwsze przepisy prawne dotyczące turystyki, a w 1983 r. rząd ogłosił 10-letni plan rozwoju turystyki. Dzięki tym działaniom, w 1993 r. wyspy odwiedziło 250 000 turystów, podczas gdy w 1972 było ich zaledwie około 1000. Na Malediwach jest 70 dużych ośrodków turystycznych z 8900 miejsc noclegowych. W budowie jest 5 kolejnych ośrodków, które zwiększą liczbę miejsc noclegowych do 10 500.
Na Seszelach, w Tajlandii i Malediwach turystyka międzynarodowa już od kilkunastu lat stanowi poważne źródło dochodów państwa, natomiast Rwanda może hyc przykładem kraju Trzeciego Świata, w którym dopiero w latach dziewięćdziesiątych turystyka międzynarodowa zaczęła nabierać większego znaczenia. Jeszcze w 1989 r. w kraju było zaledwie 2555 miejsc hotelowych [Gotanegre 1992], jednak w następnych latach w Rwandzie wybudowano wiele schronisk (ang, Nursf housc), co było związane z organizowanymi dla bogatych turystów wyprawami typu photo-safari. Jednak wybuch wojny domowej sprawił, że w połowie lal dziewięćdziesiątych ruch turystyczny do Rwandy całkowicie zamarł. Tym nie-mmc| kierunek polityki turystycznej przyjęty w Rwandzie jest dosyć typowy dla państw Trzeciego Świata o wyjątkowych zasobach przyrodniczych i malowniczych kiajohin/iich.
Jednym z regionów świata o szczególnie dużej atrakcyjności turystycznej i dużej roli turystyki w miejscowej gospodarce jest Oceania. Poza należącymi do Sianów /jednoczonych Hawajami, do głównych obszarów recepcyjnych Oceanii należą: Guam, Fidżi, Mariany Północne i Polinezja Francuska. Na przykładzie państw i wysp Oceanii można zauważyć, jak duże znaczenie w ogólnej liczbie turystów odwiedzających dany obszar mogą mieć osoby przybywające z jednego kraju. Sytuacja taka może mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie w danym państwie recepcyjnym sektora turystycznego, gdyż w wypadku konfliktu z krajem wysyłającym turystów może zagrozić głębokim kryzysem w całej gospodarce. Rejonem Oceanu Spokojnego, w który turystyka ma szczególnie duże znaczenie, jest Polinezja Francuska. Turystyka zagraniczna w tej części Oceanii (przede wszystkim na Tahiti) rozwinęła się dopiero w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. W 1932 r. na wyspę przybyło zaledwie 700 turystów, w 1959 r. 1472, w 1961 r. już 8563, a w 1974 r. aż 84 (KM), /daniem J (’. Guyit |I994| głównym czynnikiem umożliwiającym w tak krótkim c/.tudc gwałtowny napływ turystów na wyspy Polinezji Francuskiej było wprowadzani* do lotniczej komunikacji pasażerskiej odrzutowych samolotów Hocing 707 I Douglaa IW K. |nk również rozwój |9‘)
/.V nuiraktcryslyku wspólc/mnrgo im Im imytly* fiwgn mi twicur
zagospodarowania turystycznego (w IWC i nu wyspie Moorea powstała pierwsza „wioska wakacyjna” konsorcjum Ciuli Modilcnaiiće S.A.). Jednak lata osiemdziesiąte przyniosły kryzys w sektorze turystycznym Tahiti [Gay 1994, 2871 i na innych wyspach Polinezji Francuskiej, co częściowo spowodowały francuskie próby liglrowe w atolu Mururoa i związane z tym napięcia w stosunkach Francji z Australią, Nową Zelandią i Japonią.
Tłihela 37. Kraj pochodzenia turystów zagranicznych odwiedzających w 1990 r. wybrane kraje Oceanii
Liczba turystów (tys.) |
Kraj pochodzenia (%) | |||
Stany Zjednoczone |
Australia i Nowa Zelandia |
Japonia | ||
1 tuwaje |
6 97L |
: ; 63,ó,, |
3,6 |
20,6 |
Guam : H;i; &j G; T ii: |
; mt, : |
3,0 |
81,5 | |
Fidżi . ■ |
mmmmmi' |
47,8 |
7,7 | |
Mariany Północne |
■ 220 . ...” |
0,1 |
77,9 | |
Polinezja Francuska |
r.. 132: |
;. . |
11,4 |
10,6 |
Nowa Kaledonia |
85 |
T: Ti-32,5 |
33,0 | |
Samoa Zachodnie |
48 |
8,0 |
27,5 |
1,0 |
Samoa Amerykańskie |
: • 47:'. •;.•' |
10,0 |
0 | |
Papua-Nowa Gwinea |
ląo |
49,0 |
4,0 | |
Vanuatu ' |
: 35 |
:;;-;i?:i;68,5 : |
2,0 | |
Wyspy Goefet |
13,9 |
50,Q |
0 | |
Tonga y: -i .. |
16 |
nr-22i5t . - |
. 37>5 |
3,0 |
Wyspy Salomona . j |
& - : |
50,8 |
5,8 |
Źródło: J-C. Gay [1994],
Wpływ bieżących wydarzeń politycznych na rozmiary ruchu turystycznego można prześledzić również na innych przykładach, np. na Fidżi, gdzie ruch tury styczny wyraźnie zmalał bezpośrednio po zamachu stanu w 1987 r. [0’Harc, Biirrctt 1994], jak również na Sri Lance, dokąd w 1983 r. przybyło 337 500 zagranicznych turystów, a w 1989 r. (w związku z wojną domową) tylko 184 700. Dopiero su keesy armii rządowej oraz wojsk indyjskich w walkach z Tamiłami sprawiły, że w latach następnych liczba turystów uległa zwiększeniu i w 1991 r. do Sri Lanki przybyło 317 700 turystów [0’Hare, Barrett 1994, 41]. Spadek liczby turystów przybywających do Sri Lanki znalazł odzwierciedlenie w wykorzystaniu miejsc noclegowych na wyspie: w 1980 r. wskaźnik wykorzystania wynosił 58%, w 1988 r. tylko 31%, aby w 1990 r. wzrosnąć do 47% [0’Hare, Barrett 1994, 44], W tym miejscu należy zauważyć, że wpływ sytuacji politycznej na wielkość ruchu turystycznego można prześledzić nie tylko na przykładach państw Trzeciego Świata, ale również niektórych krajów europejskich. W latach osiemdziesiątych ówczesna sytuacja polityczna w Polsce (stan wojenny) spowodowała gwałtowne zmniejszenie się żurów no turystyki wyjazdowej, jak i przyjazdowej, a w latach dziewięćdziesiątych podobno zjawisko wystąpiło w krajach byłej Jugosławii, /a przykład może posłużyć Chorwacja, którą w 1990 r. (jeszcze w ramach Jugosławii)