Geografia turyzmu0

M'2 fi /njfitsitoilniowimit' turystyczne

• usługowe (np. stacje wodnego i górskiego pogotowia nil linkowego, posterunki policji, /.układy fryzjerskie, sklepy / pamiątkami).

Z kolei W.W, (iaworecki [1998] uważa, że w skład l/w. usług turystycznych, ohok usług noclegowych, gastronomicznych oraz komunikacyjnych (autor nazywa je iransportowymi), wchodzą usługi: informacyjne, bankowe, pośrednictwa, przewodnickie, wypoczynkowe i kultury fizycznej, infrastruktury lokalnej (w zakresie infrastruktury społecznej i technicznej), handlowe i rzemieślnicze.

Część z urządzeń wymienionych przez O. Rogalewskiego oraz usług opisanych przez W.W. Gaworeckiego wchodzi w skład infrastruktury turystycznej (czyli służącej głównie turystom i osobom wypoczywającym w danym miejscu), natomiast inne stanowią infrastrukturę paraturystyczną (mającą za zadanie służyć przede wszystkim stałym mieszkańcom danego obszaru).

Jednymi z najważniejszych urządzeń towarzyszących są obiekty i urządzenia sportowo-rekreacyjne. Mogą one być zarówno wzniesione i zorganizowane z myślą o turystach (wyciągi i trasy narciarskie, przystanie żeglarskie itp.), jak i wybudowane przede wszystkim w celu zaspokojenia potrzeb miejscowej ludności, któro zaspokajają potrzeby turystów niejako dodatkowo (np. stadiony, hale sportowo-widowiskowe). Jest również grupa urządzeń, które powstają, aby w jednakowym stopniu służyć obu grupom użytkowników (np. baseny, pola golfowe). Z punktu widzenia geografii turyzmu najważniejsze jest wykrycie prawidłowości w rozmie* s/c/eniu urządzeń sportowo-rekreacyjnych, jak również kwestia ich wykorzystania, (7ęść badań dotyczy również możliwości wykorzystania turystycznego obiektów

Tu helu l‘>. Zróżnicowanie w występowaniu usług towarzyszących w głównych miejscowościach tU» lyMyc/nyi-li w Karkonoszach (Czechy) w połowie lat dziewięćdziesiątych

Rodzaje bazy turystycznej	Mlj®	Harraehov	Piec pod J Snćźkou ii
Hotele i pensjonaty	ponad 200		81 lj
Restauracje i bary			z- • <
Kino		; * i
Teatr	I -
Muzea i galerie			^1 j
Sztuczne lodowiska	. ^r'. 1		-
Wyciągi narciarskie			52
Szkoły narciarskie			1 i
Kolejki linowe			1
Szkliły jeździeckie			-
Słłownie		:v . ą V’\2 “	2
Minigolf		i	1
Korty tenisowe	8	■r& ■	5 i
Bnieny kąpielowe	2	3	1 ^2 1
/1 Alt In iipiiiiiiwimii nu |)ixlstiiwie J, Tricatnik |IW(i, 17 W|

wybudowanych pierwotnie w innych colmli i dopiero wobec utraty pierwotnego /mie/rnia przekształcanych w ui7.t|d/.rnlu mujące służyć turystom. Problem len po piw 11 sic ni.in. w studiach N. licnmrd | P>‘iH która badała zjawisko przekształcania •.iv portów rybackich w zachodniej Bretanii (Francja) w przystanie jachtowe.

Dane przedstawione w tabeli 19 wskazują, że nawet w miejscowościach tu lysiycznych położonych w jednym regionie i o bardzo zbliżonych funkcjach situ kima usług towarzyszących może być różna. Problem ten był badany m.in. przez W kochia 11998], który stwierdził, że w poszczególnych regionach Teksasu jedne md/uje usług turystycznych występują powszechnie, inne zaś sporadycznie.

W badaniach nad obiektami sportowo-rekreacyjnymi szczególnie wiele uwagi poświecą się obiektom i ośrodkom związanym z narciarstwem. Wynika to zarówno / dużej popularności narciarstwa, jak również ekonomicznego znaczenia lej formy n ki rac ji i przyrodniczych skutków narciarstwa. Początkowo tą tematyką interesowali się głównie badacze z krajów regionu alpejskiego, ale z czasem narciarstwo sialu się przedmiotem badań również w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i w Inpmiii |Sadler 1972, Shirasaka 1984].

Obok Europy i Ameryki Północnej, w ostatnim okresie dynamiczny rozwój mm uuslwa można zaobserwować w Japonii⁶, gdzie największe ośrodki narciarskie znajdują się w północnej i środkowej części wyspy Honsiu (np. Akakura Onsen, lluppo, Myoko Kogen Naeba, Nozawa Onsen, Shiga Kogen, Tsugaike Kogcn, Zao i tiiscii) oraz w rejonie Sapporo i Otaru na wyspie Hokkaido. Również Korea Południowa należy do krajów o coraz większej popularności narciarstwa, czego świa •In lwem są liczne skocznie zlokalizowane głównie w ośrodkach sportów zimo wych w rejonie Seulu i w górach Thebek (ryc. 13).

Istotną cechą ośrodków narciarskich jest ich szybki rozwój, jak również ich *i/ybki upadek. Jest to spowodowane nie tylko czynnikami obiektywnymi (wyno konc nad poziomem morza, okres zalegania pokrywy śnieżnej, zagospodarowanie Itiiysiyczne itp.), ale również czynnikami subiektywnymi, przede wszystkim modą WMód Brytyjczyków np. największą popularnością w ostatnich latach cieszyły się Vul iNscre (Francja), Zermatt (Szwajcaria), Courchevel (Francja), Maribcl (Prań ijul. Vcrbier (Szwajcaria), Sankt Anton (Austria), Vail (Stany Zjednoczone), Val Ilunens (Praneja), Breckenridge (Stany Zjednoczone) i La Plagę (Francja). W Stu urn li Zjednoczonych przez całe lata najmodniejsze było Aspen (stan Kolorado), uby w połowic lat dziewięćdziesiątych utracić popularność na rzecz Jackson Hole tMnii Wyoming), Sun Valley (stan Idaho) i Tclluritle (stan Kolorado). W Polsce

^h lak (Kulajc S. SltiriiNiikii |I‘IH4|, narriursiwo zainicjował w Japonii w Dl! r. austriacki mnjoi. kliiiy oli/ymai zmianie pi/cK/koknia w jeździć na nnrlucti żołnierzy japońskich jednostek górskich. Nowym impulsem do upowszechnieniu w Japonii narciarstwa było wybudowanie w latach czlrrd/ics Ivi h i pięćdziesiątych prze/ armię okupiu yjmj Sianów Zjednoczonych w pełni wyposażonych ortrodków lwu buskich w Shlgn Konen I niedaleko SapjKiro Wkrólce narciarstwo zdobyło lak ilu/u populamoiti¹, ♦** w 1‘J/ż r, w Sapporo lalbyly *l? zimowe Igrzysku olimpijskie.